NGUYÊN NHÂN VÀ CƠ CHẾ GÂY RỐI LOẠN TIẾT NIỆU

Khi bước sang giai đoạn mãn kinh, cơ thể người phụ nữ trải qua những biến đổi sinh lý phức tạp. Một trong những thay đổi quan trọng nhất là sự suy giảm hormone estrogen, yếu tố then chốt gây nên các rối loạn ở hệ tiết niệu – sinh dục. Hiểu rõ nguyên nhân và cơ chế sẽ giúp phụ nữ có cách phòng ngừa và điều trị kịp thời.

Vai trò của estrogen trong hệ tiết niệu – sinh dục

Estrogen là hormone nữ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe đường sinh dục và tiết niệu:

– Giúp niêm mạc âm đạo, niệu đạo dày và ẩm ướt, duy trì độ đàn hồi.

– Tăng tiết dịch nhầy, tạo môi trường acid bảo vệ, ngăn vi khuẩn xâm nhập.

– Duy trì trương lực cơ sàn chậu, giúp kiểm soát tiểu tiện và hỗ trợ các cơ quan vùng chậu.

– Kích thích lưu lượng máu đến vùng sinh dục, đảm bảo chức năng sinh lý bình thường.

– Khi estrogen giảm mạnh ở tuổi mãn kinh, những cơ chế bảo vệ tự nhiên này suy yếu, tạo điều kiện cho hàng loạt rối loạn xuất hiện.

Cơ chế gây rối loạn tiết niệu – sinh dục

– Niêm mạc âm đạo mỏng và khô: sự thiếu hụt estrogen làm lớp biểu mô teo lại, giảm tiết dịch, gây khô rát và đau khi quan hệ.

– Suy giảm vi khuẩn có lợi (Lactobacillus): pH âm đạo thay đổi, tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm phát triển, dẫn đến viêm nhiễm tái phát.

– Niệu đạo và bàng quang kém đàn hồi: dễ gây tiểu gấp, són tiểu, tiểu đêm.

– Suy yếu cơ sàn chậu: làm tăng nguy cơ sa sinh dục (sa tử cung, sa bàng quang).

Các yếu tố nguy cơ làm tình trạng nặng hơn

Ngoài suy giảm nội tiết, nhiều yếu tố khác có thể làm gia tăng rối loạn tiết niệu – sinh dục ở phụ nữ mãn kinh:

– Sinh nhiều con: đặc biệt sinh thường, gây giãn và tổn thương cơ sàn chậu.

– Phẫu thuật phụ khoa: cắt tử cung, mổ tầng sinh môn có thể làm suy yếu cấu trúc vùng chậu.

– Bệnh lý mạn tính: đái tháo đường, tăng huyết áp, béo phì ảnh hưởng đến tuần hoàn và chức năng niệu – sinh dục.

– Thói quen sinh hoạt: hút thuốc, uống nhiều rượu bia, ít vận động làm tăng tốc độ lão hóa.

– Yếu tố di truyền: một số phụ nữ có cơ địa dễ bị suy yếu mô liên kết, tăng nguy cơ sa sinh dục và són tiểu.

Điểm cần lưu ý

Không phải phụ nữ nào bước vào tuổi mãn kinh cũng gặp rối loạn tiết niệu – sinh dục ở mức độ nặng. Tuy nhiên, những người có nhiều yếu tố nguy cơ kết hợp thường dễ gặp tình trạng này sớm và nặng hơn. Việc tầm soát định kỳ và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường sẽ giúp can thiệp hiệu quả, hạn chế biến chứng lâu dài.

Kết luận

Nguyên nhân chính gây rối loạn tiết niệu – sinh dục ở phụ nữ mãn kinh là sự suy giảm hormone estrogen, kết hợp với quá trình lão hóa và các yếu tố nguy cơ khác. Hiểu rõ cơ chế này giúp phụ nữ chủ động phòng ngừa, đồng thời giúp bác sĩ đưa ra phương án điều trị toàn diện và phù hợp cho từng người.