BỆNH VIÊM MÀNG NÃO DO PHẾ CẦU LÀ GÌ? NGUYÊN NHÂN VÀ TRIỆU CHỨNG CẦN BIẾT

Viêm màng não do phế cầu là một trong những thể bệnh nguy hiểm nhất của viêm màng não do vi khuẩn, xảy ra khi vi khuẩn Streptococcus pneumoniae (còn gọi là phế cầu khuẩn) tấn công vào màng não – lớp màng bao quanh não và tủy sống. Bệnh có thể gây tử vong nhanh hoặc để lại di chứng thần kinh vĩnh viễn nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Viêm màng não do phế cầu là gì?

Phế cầu khuẩn là một loại vi khuẩn thường trú ở vùng mũi họng, đặc biệt phổ biến ở trẻ nhỏ. Trong điều kiện bình thường, phế cầu có thể sống yên trong cơ thể mà không gây bệnh. Tuy nhiên, khi hệ miễn dịch suy yếu hoặc cơ thể bị tổn thương do các bệnh lý khác, vi khuẩn này có thể xâm nhập vào máu, phổi hoặc não, gây ra các bệnh nghiêm trọng như viêm phổi, nhiễm trùng huyết, và đặc biệt là viêm màng não.

Viêm màng não do phế cầu là một cấp cứu y khoa, đòi hỏi điều trị khẩn cấp bằng kháng sinh mạnh và chăm sóc tích cực tại cơ sở y tế. Nếu không được điều trị sớm, bệnh có thể gây tử vong hoặc để lại những biến chứng nặng nề cho người bệnh, đặc biệt là trẻ em.

Nguyên nhân gây bệnh viêm màng não do phế cầu

Nguyên nhân trực tiếp là do phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae) xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương thông qua đường máu. Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm:

– Hệ miễn dịch suy yếu: do tuổi tác (trẻ nhỏ, người già), bệnh lý nền như HIV, ung thư, tiểu đường, suy dinh dưỡng…

– Nhiễm trùng hô hấp trên kéo dài: viêm tai giữa, viêm xoang, viêm phổi có thể là cửa ngõ để phế cầu lan rộng và gây viêm màng não.

– Chấn thương đầu, sau phẫu thuật thần kinh hoặc có bất thường ở nền sọ.

– Chưa tiêm vắc xin phế cầu: nguy cơ mắc bệnh cao hơn rõ rệt.

Triệu chứng của bệnh viêm màng não do phế cầu

Triệu chứng thường xuất hiện đột ngột và diễn tiến nhanh. Tùy theo độ tuổi, các biểu hiện có thể khác nhau:

Ở người lớn và trẻ lớn:

– Sốt cao liên tục, có thể kèm rét run.

– Đau đầu dữ dội, đau lan ra vùng cổ và gáy.

– Cứng cổ, khó cúi đầu hoặc xoay đầu.

– Buồn nôn, nôn ói, thường không liên quan đến ăn uống.

– Rối loạn ý thức, lơ mơ, lú lẫn, dễ kích động hoặc ngủ li bì.

– Co giật, đặc biệt ở những trường hợp nặng.

Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ:

– Quấy khóc dai dẳng, bỏ bú, ngủ nhiều bất thường.

– Thóp phồng, phản xạ kém.

– Co giật hoặc da tím tái, khó thở.

– Có thể sốt hoặc không sốt, khiến bệnh dễ bị chẩn đoán nhầm.

Khi nào cần đưa trẻ đi khám ngay?

Nếu trẻ có các dấu hiệu như sốt cao không rõ nguyên nhân, cứng cổ, lơ mơ, co giật, thóp phồng, bỏ bú, da tím tái, phụ huynh cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức. Việc chẩn đoán và điều trị sớm có thể cứu sống bệnh nhân và giảm thiểu các biến chứng nặng nề.

Viêm màng não do phế cầu là bệnh lý nhiễm trùng nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng và để lại di chứng nặng nề. Nhận biết sớm các triệu chứng, đưa người bệnh đi khám kịp thời và chủ động tiêm ngừa là những biện pháp then chốt để bảo vệ sức khỏe cho cả trẻ em và người lớn.