VAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM DOPPLER ĐỘNG MẠCH CẢNH TRONG PHÒNG NGỪA ĐỘT QUỴ

Đột quỵ (tai biến mạch máu não) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế trên toàn thế giới. Trong nhiều trường hợp, đột quỵ xảy ra do hẹp hoặc tắc nghẽn động mạch cảnh – mạch máu chính đưa máu từ tim lên não. Phát hiện sớm tình trạng hẹp động mạch cảnh bằng siêu âm Doppler là một bước quan trọng trong việc phòng ngừa đột quỵ hiệu quả và an toàn.

Siêu âm Doppler động mạch cảnh là gì?

Siêu âm Doppler động mạch cảnh là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, không đau, không dùng tia xạ, giúp khảo sát lưu lượng máu và đánh giá mức độ hẹp của động mạch cảnh hai bên cổ. Thiết bị siêu âm sử dụng sóng âm tần số cao để tạo hình ảnh và đo tốc độ dòng máu chảy qua mạch.

Thông qua hình ảnh Doppler, bác sĩ có thể:

– Đánh giá sự dày lên của thành động mạch (gọi là dày lớp nội trung mạc – yếu tố sớm của xơ vữa).

– Phát hiện mảng xơ vữa, cục huyết khối, tắc nghẽn hoặc co thắt.

– Đo tốc độ dòng máu, từ đó tính toán mức độ hẹp mạch.

Vì sao siêu âm Doppler động mạch cảnh quan trọng trong phòng ngừa đột quỵ?

➤ Phát hiện sớm nguy cơ đột quỵ

Hẹp động mạch cảnh có thể không gây triệu chứng trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi lòng mạch hẹp trên 50–70%, nguy cơ hình thành cục máu đông và gây đột quỵ tăng cao. Siêu âm Doppler phát hiện được các hẹp mạch ở giai đoạn tiền triệu, từ đó can thiệp sớm trước khi tai biến xảy ra.

➤ Định hướng điều trị phù hợp

Kết quả siêu âm Doppler giúp bác sĩ xác định mức độ hẹp và lựa chọn phương pháp điều trị:

Thay đổi lối sống, dùng thuốc nếu hẹp nhẹ đến trung bình.

Can thiệp nội mạch (đặt stent) hoặc phẫu thuật bóc tách mảng xơ vữa nếu hẹp nặng.

➤ Theo dõi tiến triển bệnh lý mạch máu

Với bệnh nhân đã có yếu tố nguy cơ (tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, hút thuốc…), siêu âm Doppler là công cụ theo dõi định kỳ để đánh giá hiệu quả điều trị và tiến triển bệnh lý mạch máu.

Ai nên thực hiện siêu âm Doppler động mạch cảnh?

Các đối tượng sau nên cân nhắc thực hiện siêu âm Doppler định kỳ:

– Người trên 50 tuổi, đặc biệt có tiền sử đột quỵ thoáng qua (TIA).

– Người có bệnh lý tim mạch: cao huyết áp, rối loạn lipid máu, bệnh mạch vành.

– Người mắc đái tháo đường lâu năm.

– Người hút thuốc lá, béo phì, ít vận động.

– Người có tiền sử gia đình bị đột quỵ hoặc bệnh mạch máu não.

Quy trình thực hiện và tính an toàn

– Thời gian thực hiện: khoảng 15–30 phút.

– Không cần nhịn ăn hay chuẩn bị đặc biệt.

– Không gây đau, không gây tác dụng phụ, có thể thực hiện nhiều lần.

– Bệnh nhân nằm ngửa, thư giãn, bác sĩ sử dụng đầu dò di chuyển nhẹ nhàng trên vùng cổ để ghi nhận tín hiệu mạch máu. Kết quả sẽ có ngay sau khi hoàn thành.

Siêu âm Doppler động mạch cảnh là phương tiện hiện đại, an toàn, chi phí hợp lý, có giá trị cao trong phát hiện sớm và phòng ngừa đột quỵ. Đặc biệt ở những người có yếu tố nguy cơ, thực hiện tầm soát định kỳ bằng kỹ thuật này là cách bảo vệ não bộ và sức khỏe tổng thể một cách chủ động và hiệu quả.

Hãy chủ động khám sức khỏe định kỳ, trong đó nên có siêu âm Doppler mạch máu nếu bạn nằm trong nhóm nguy cơ. Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh – và đột quỵ là điều không ai muốn xảy ra bất ngờ!