BỆNH LOÃNG XƯƠNG LÀ GÌ? NGUYÊN NHÂN VÀ CƠ CHẾ BỆNH SINH CỦA LOÃNG XƯƠNG

Bệnh Loãng Xương là gì?

Loãng xương là một bệnh lý về xương, trong đó xương trở nên mỏng manh, yếu và dễ gãy. Điều này xảy ra khi mật độ khoáng của xương giảm đi, làm cho cấu trúc xương trở nên lỏng lẻo và kém chắc chắn. Mặc dù loãng xương không gây ra triệu chứng rõ rệt trong giai đoạn đầu, nhưng khi bệnh tiến triển, xương dễ bị gãy ngay cả khi có những tác động nhỏ, như ngã nhẹ hoặc vận động quá sức.

Bệnh loãng xương thường gặp ở người cao tuổi, đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh, vì khi đó cơ thể có sự thay đổi về hormone và khả năng hấp thụ canxi giảm. Tuy nhiên, bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi và cả nam giới.

Nguyên Nhân và Cơ Chế Bệnh Sinh của Loãng Xương

Nguyên Nhân của Loãng Xương

Có nhiều yếu tố khác nhau có thể dẫn đến loãng xương, bao gồm:

– Tuổi tác: Khi chúng ta già đi, quá trình tái tạo xương (tạo xương mới) chậm lại, trong khi quá trình hủy xương (mất xương) vẫn diễn ra bình thường hoặc tăng lên, dẫn đến sự mất cân bằng và giảm mật độ xương.

– Giới tính: Phụ nữ có nguy cơ cao bị loãng xương, đặc biệt là sau mãn kinh. Sự suy giảm hormone estrogen trong giai đoạn mãn kinh làm tăng sự mất xương. Nam giới cũng có thể bị loãng xương, nhưng thường muộn hơn và ít phổ biến hơn.

– Di truyền: Nếu trong gia đình có người bị loãng xương hoặc gãy xương, bạn có nguy cơ cao mắc bệnh này.

– Chế độ ăn uống không hợp lý: Thiếu canxi, vitamin D hoặc các dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển và duy trì sức khỏe xương có thể làm tăng nguy cơ loãng xương.

– Lối sống: Thiếu hoạt động thể chất, đặc biệt là các bài tập chịu trọng lượng (như đi bộ, chạy bộ), uống nhiều rượu, hút thuốc, hoặc sử dụng các loại thuốc như corticosteroid (thuốc chống viêm) trong thời gian dài có thể làm gia tăng nguy cơ loãng xương.

– Các bệnh lý khác: Một số bệnh lý, như rối loạn nội tiết (bệnh cường giáp, cường cận giáp), bệnh lý tiêu hóa (bệnh Crohn, bệnh celiac), bệnh thận mãn tính, hoặc sử dụng thuốc điều trị các bệnh lý này cũng có thể gây loãng xương.

Cơ Chế Bệnh Sinh của Loãng Xương

Loãng xương xảy ra khi quá trình hủy xương (mất xương) nhanh hơn quá trình tạo xương. Điều này có thể được giải thích thông qua các cơ chế sau:

– Hủy xương: Xương luôn trong trạng thái tái tạo, với quá trình hủy xương (do tế bào hủy xương gọi là osteoclasts) và tạo xương (do tế bào tạo xương gọi là osteoblasts) diễn ra song song. Ở bệnh loãng xương, hoạt động của các osteoclasts (tế bào hủy xương) tăng lên, làm cho xương bị mất đi quá nhiều khoáng chất và trở nên yếu hơn.

– Sự thiếu hụt canxi và vitamin D: Canxi là thành phần chính trong cấu trúc xương, còn vitamin D giúp cơ thể hấp thu canxi. Nếu cơ thể thiếu hụt hai yếu tố này, quá trình tạo xương bị giảm đi, làm cho xương dễ bị hủy hoại và không thể phục hồi như bình thường.

– Sự suy giảm hormone: Estrogen ở phụ nữ và testosterone ở nam giới có vai trò quan trọng trong việc duy trì mật độ xương. Sự suy giảm các hormone này, đặc biệt là estrogen trong thời kỳ mãn kinh, làm tăng hoạt động của osteoclasts và giảm hoạt động của osteoblasts, từ đó làm tăng sự mất xương.

– Sự mất cân bằng giữa tạo xương và hủy xương: Sự mất cân bằng này thường dẫn đến sự giảm mật độ khoáng của xương (BMD – Bone Mineral Density), khiến xương trở nên giòn và dễ gãy.

Tóm lại, bệnh loãng xương là kết quả của một quá trình mất xương vượt quá khả năng tái tạo xương, dẫn đến sự yếu đi của cấu trúc xương và làm tăng nguy cơ gãy xương. Các yếu tố như tuổi tác, hormone, dinh dưỡng và lối sống đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của bệnh.