CƠN THIẾU MÁU NÃO THOÁNG QUA LÀ GÌ?

Cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA – Transient Ischemic Attack) là một rối loạn thoáng qua trong quá trình cung cấp máu lên não. Mặc dù các triệu chứng thường biến mất sau vài phút đến vài giờ, nhưng TIA không nên xem nhẹ. Đây được xem là “lời cảnh báo” quan trọng của cơ thể về nguy cơ đột quỵ thật sự – một tình trạng có thể để lại di chứng nghiêm trọng hoặc tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Cơn thiếu máu não thoáng qua là gì?

– Cơn thiếu máu não thoáng qua xảy ra khi dòng máu cung cấp cho một phần của não bị gián đoạn trong thời gian ngắn, khiến các tế bào não không nhận đủ oxy để hoạt động bình thường. Nguyên nhân thường gặp là do cục máu đông nhỏ hoặc mảng xơ vữa gây tắc tạm thời mạch máu não.

– Điểm đặc trưng của TIA là các triệu chứng hồi phục hoàn toàn trong vòng 24 giờ và không để lại tổn thương não vĩnh viễn. Tuy nhiên, khoảng 1/3 số người từng bị TIA sẽ bị đột quỵ thật sự trong vòng 1 năm – nhiều trường hợp xảy ra chỉ trong 1–2 ngày sau đó.

Phân biệt Cơn thiếu máu não thoáng qua với đột quỵ thực sự

– Cơn thiếu máu não thoáng qua và đột quỵ đều có biểu hiện lâm sàng tương tự nhau, tuy nhiên bản chất bệnh lý hoàn toàn khác biệt. Đột quỵ (nhồi máu não hoặc xuất huyết não) là tình trạng tắc nghẽn hoặc vỡ mạch máu khiến não bị tổn thương không thể phục hồi. Triệu chứng kéo dài hơn 24 giờ và thường để lại di chứng như liệt nửa người, mất ngôn ngữ, rối loạn nhận thức, thậm chí tử vong.

– Ngược lại, TIA chỉ là tình trạng tạm thời. Mặc dù triệu chứng giống với đột quỵ nhưng chúng biến mất hoàn toàn trong thời gian ngắn, không để lại di chứng rõ rệt sau đó. Tuy nhiên, TIA không phải là “đột quỵ nhẹ”, mà là “dấu hiệu cảnh báo” cho một đột quỵ có thể xảy ra trong tương lai rất gần.

Các triệu chứng cảnh báo cần đặc biệt lưu ý

Dù là TIA hay đột quỵ, các triệu chứng thường xuất hiện đột ngột, bao gồm:

– Yếu hoặc tê một bên mặt, tay hoặc chân

– Khó nói, nói lắp, hoặc không hiểu người khác nói

– Mất thị lực tạm thời ở một hoặc cả hai mắt

– Chóng mặt, mất thăng bằng, khó đi lại

– Nhức đầu dữ dội không rõ nguyên nhân (ít gặp trong TIA)

Một nguyên tắc phổ biến giúp người dân dễ nhận biết là quy tắc FAST:

– F (Face): Mặt bị lệch, méo miệng

– A (Arm): Tay yếu, không thể nâng lên

– S (Speech): Nói khó, nói ngọng

– T (Time): Cần gọi cấp cứu ngay – 115

Ngay cả khi các triệu chứng biến mất sau vài phút, người bệnh vẫn cần được đưa đến bệnh viện khẩn cấp để đánh giá và can thiệp kịp thời.

Vì sao TIA là dấu hiệu không thể chủ quan?

– Mặc dù TIA không gây tổn thương não rõ rệt, nhưng nguy cơ xảy ra đột quỵ thật sự sau đó là rất cao, đặc biệt trong vòng 48 giờ đầu. Đây là “thời gian vàng” để can thiệp, sử dụng thuốc phòng ngừa và kiểm soát các yếu tố nguy cơ tim mạch.

– Nhiều người có tâm lý chủ quan vì thấy triệu chứng biến mất, không đến bệnh viện kiểm tra. Điều này dẫn đến mất cơ hội phát hiện sớm và điều trị dự phòng hiệu quả, dẫn tới hậu quả nghiêm trọng khi đột quỵ thực sự xảy ra.

Cơn thiếu máu não thoáng qua là một “tín hiệu đỏ” mà cơ thể gửi đến bạn – nếu lắng nghe và hành động kịp thời, bạn có thể ngăn chặn đột quỵ ngay từ sớm. Đừng xem thường những dấu hiệu thoáng qua, bởi có thể đó chính là cơ hội cuối cùng để cứu lấy não bộ và cuộc sống của bạn.