TẠI SAO CẦN TẦM SOÁT KỸ CƠN THIẾU MÁU NÃO THOÁNG QUA NGAY CẢ KHI TRIỆU CHỨNG ĐÃ HẾT?

Cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA – Transient Ischemic Attack) thường được gọi là “đột quỵ nhẹ” hoặc “cơn đột quỵ cảnh báo”. Đúng như tên gọi, các triệu chứng của TIA như yếu tay chân, nói khó, tê mặt, chóng mặt… thường xuất hiện đột ngột và tự hồi phục hoàn toàn sau vài phút đến vài giờ. Chính vì triệu chứng biến mất nhanh và không để lại di chứng rõ ràng, nhiều người chủ quan, bỏ qua việc khám và tầm soát, cho rằng cơ thể đã “tự khỏi”. Tuy nhiên, đó là một quan niệm nguy hiểm. Dưới đây là lý do vì sao việc tầm soát kỹ sau TIA là điều bắt buộc, ngay cả khi người bệnh đã trở lại bình thường.

Cơn thiếu máu não thoáng qua là dấu hiệu cảnh báo sớm của đột quỵ

Không ít người cho rằng nếu triệu chứng tự hết thì không đáng lo. Nhưng thực tế, TIA không phải là “chuyện nhỏ”. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng:

– Khoảng 10–15% người bị TIA sẽ bị đột quỵ thực sự trong vòng 3 tháng

– Nguy cơ cao nhất rơi vào 48 giờ đầu sau TIA

– Đột quỵ sau TIA thường nặng và để lại di chứng vĩnh viễn

Điều đó có nghĩa là TIA là cơ hội cuối cùng để ngăn chặn đột quỵ thật sự xảy ra. Nếu bỏ qua, bệnh nhân đang chấp nhận đánh cược với tính mạng và tương lai sức khỏe của chính mình.

Triệu chứng hết không có nghĩa là nguyên nhân đã hết

TIA xảy ra khi lưu lượng máu lên não bị tạm thời gián đoạn, nhưng cục huyết khối gây tắc mạch có thể vẫn còn hoặc nguy cơ hình thành tiếp tục tồn tại. Những nguyên nhân tiềm ẩn có thể bao gồm:

– Rung nhĩ không triệu chứng, làm hình thành cục máu đông trong tim

– Mảng xơ vữa mạch cảnh gây hẹp và làm bong mảng gây tắc mạch não

– Tăng đông máu, tăng cholesterol, tăng huyết áp, đái tháo đường chưa được kiểm soát

– Tật tim bẩm sinh, ví dụ như lỗ bầu dục tồn tại (PFO) ở người trẻ

Chỉ khi được tầm soát đầy đủ bằng các xét nghiệm hình ảnh, điện tim, xét nghiệm máu, mới có thể phát hiện và xử lý các yếu tố nguy cơ này trước khi cơn đột quỵ thật sự xảy ra.

Những xét nghiệm cần thiết sau TIA

Sau một cơn TIA, ngay cả khi người bệnh đã hồi phục, bác sĩ vẫn cần thực hiện một loạt các khảo sát chuyên sâu, gồm:

– MRI não và mạch máu não để phát hiện tổn thương thiếu máu nhỏ hoặc hẹp mạch máu

– CT scan nếu cần loại trừ các nguyên nhân khác

– Siêu âm Doppler mạch cảnh để đánh giá hẹp, xơ vữa động mạch

– Holter ECG hoặc điện tâm đồ để phát hiện rối loạn nhịp như rung nhĩ

– Xét nghiệm máu: mỡ máu, đường huyết, chức năng đông máu

– Siêu âm tim: tìm dị tật tim hoặc huyết khối buồng tim

Không có triệu chứng nào là quá nhẹ để được bỏ qua, bởi TIA là cuộc diễn tập nhỏ của một biến cố lớn hơn. Việc tầm soát kỹ giúp can thiệp kịp thời bằng thuốc kháng tiểu cầu, chống đông, kiểm soát huyết áp, cholesterol và lối sống – từ đó ngăn chặn đột quỵ thực sự.

Việc triệu chứng của TIA biến mất hoàn toàn chỉ đơn giản là may mắn – không phải là dấu hiệu an toàn. Cơn thiếu máu não thoáng qua là lời cảnh báo sớm, khẩn cấp và nghiêm túc mà não bộ gửi đến. Tầm soát đầy đủ sau TIA là cách duy nhất để tìm và loại bỏ nguyên nhân gây tắc mạch, từ đó ngăn chặn cơn đột quỵ tiếp theo có thể khiến người bệnh mất đi khả năng nói, đi lại, thậm chí là mất mạng.

Nếu bạn hoặc người thân từng trải qua một triệu chứng thần kinh thoáng qua, dù chỉ trong vài phút, đừng chờ đợi. Hãy đến khám chuyên khoa càng sớm càng tốt.