NHỮNG CHỈ SỐ QUAN TRỌNG TRONG XÉT NGHIỆM TUYẾN GIÁP

Các xét nghiệm hormone tuyến giáp đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán, theo dõi và đánh giá hiệu quả điều trị các bệnh lý tuyến giáp như suy giáp, cường giáp, viêm tuyến giáp tự miễn… Dưới đây là 4 chỉ số quan trọng nhất thường được sử dụng:

TSH (Thyroid Stimulating Hormone) – Hormone kích thích tuyến giáp

Đây là chỉ số quan trọng hàng đầu để đánh giá chức năng tuyến giáp. TSH được tuyến yên tiết ra nhằm kích thích tuyến giáp sản xuất hormone T3 và T4.

Khi tuyến giáp hoạt động kém, tuyến yên sẽ tăng TSH để bù trừ → cho thấy suy giáp.

Ngược lại, nếu tuyến giáp hoạt động quá mức, tuyến yên sẽ giảm tiết TSH → biểu hiện cường giáp.

TSH thường được dùng để sàng lọc rối loạn tuyến giáp, kể cả khi các triệu chứng chưa rõ ràng.

 FT4 (Free Thyroxine) – T4 tự do

FT4 là dạng hoạt động sinh học của hormone T4, đóng vai trò điều hòa chuyển hóa trong cơ thể. Đây là chỉ số được dùng để xác nhận tình trạng suy hay cường giáp.

FT4 giảm đi kèm TSH tăng → xác định suy giáp lâm sàng.

FT4 tăng đi kèm TSH giảm → xác định cường giáp lâm sàng.

FT4 thường được chỉ định cùng với TSH để đánh giá đầy đủ chức năng tuyến giáp.

FT3 (Free Triiodothyronine) – T3 tự do

FT3 là hormone tuyến giáp có hoạt tính mạnh hơn T4, nhưng tồn tại với lượng nhỏ hơn trong máu. Chỉ số này được dùng trong các trường hợp đặc biệt:

Khi nghi ngờ cường giáp thể nhẹ hoặc thể T3 đơn thuần (khi FT4 bình thường nhưng triệu chứng rõ rệt).

Khi cần phân tích chuyên sâu trong rối loạn chuyển hóa tuyến giáp hoặc bệnh toàn thân.

FT3 thường không dùng để sàng lọc, nhưng hữu ích khi cần đánh giá cụ thể hơn.

Anti-TPO (Kháng thể kháng peroxidase tuyến giáp)

Đây là xét nghiệm giúp xác định nguyên nhân tự miễn gây bệnh tuyến giáp, đặc biệt là:

Viêm tuyến giáp Hashimoto (nguyên nhân hàng đầu gây suy giáp mạn tính).

Bệnh Basedow (nguyên nhân phổ biến gây cường giáp).

Khi Anti-TPO dương tính, điều đó cho thấy hệ miễn dịch đang tấn công tuyến giáp – thường là một rối loạn mạn tính, cần theo dõi và điều trị lâu dài.

Bốn chỉ số – TSH, FT4, FT3 và Anti-TPO – là nền tảng trong chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý tuyến giáp. Trong đó:

– TSH và FT4 là hai chỉ số cơ bản nhất để đánh giá tình trạng suy giáp hoặc cường giáp.

– FT3 được dùng bổ sung khi cần xác định mức độ hoạt động của tuyến giáp ở thể đặc biệt.

– Anti-TPO giúp phát hiện bệnh tuyến giáp do rối loạn miễn dịch, từ đó tiên lượng và lên kế hoạch điều trị lâu dài.