TRẦM CẢM TUỔI MÃN KINH – ĐỪNG COI THƯỜNG SỰ “XUỐNG DỐC” TINH THẦN

Mãn kinh là giai đoạn đánh dấu sự kết thúc chu kỳ sinh sản của người phụ nữ, thường xảy ra trong độ tuổi 45–55. Bên cạnh những thay đổi thể chất rõ rệt, nhiều phụ nữ còn phải đối diện với trầm cảm tuổi mãn kinh  – một rối loạn tâm thần nguy hiểm nhưng thường bị xem nhẹ. Việc nhận biết và can thiệp sớm có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe tinh thần, giúp phụ nữ trung niên duy trì chất lượng cuộc sống.

Vì sao trầm cảm hay gặp ở tuổi mãn kinh?

– Thay đổi hormone: Sự sụt giảm estrogen và progesterone ảnh hưởng trực tiếp đến serotonin và dopamine – những chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến cảm xúc tích cực.

– Rối loạn giấc ngủ: Mất ngủ, bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm kéo dài làm tăng nguy cơ suy nhược tinh thần.

– Áp lực tâm lý – xã hội: Giai đoạn trung niên thường đi kèm nhiều căng thẳng như con cái trưởng thành, cha mẹ già yếu, thay đổi công việc hay lo lắng về sức khỏe bản thân.

– Yếu tố cá nhân: Người có tiền sử rối loạn lo âu, trầm cảm hoặc sang chấn tâm lý trước đó dễ tái phát nặng hơn khi mãn kinh.

Biểu hiện trầm cảm tuổi mãn kinh thường bị bỏ qua

– Buồn bã kéo dài, mất hứng thú với các hoạt động từng yêu thích.

– Cảm thấy vô dụng, tội lỗi hoặc bi quan về tương lai.

– Thay đổi khẩu vị, sụt cân hoặc tăng cân bất thường.

– Mệt mỏi, thiếu năng lượng dù nghỉ ngơi đầy đủ.

– Rối loạn giấc ngủ (khó ngủ, ngủ quá nhiều).

– Giảm tập trung, trí nhớ kém.

– Một số trường hợp có ý nghĩ tự làm hại bản thân.

❗ Nhiều phụ nữ nghĩ đây chỉ là “tâm trạng thất thường” do tuổi tác nên bỏ qua, dẫn đến bệnh nặng hơn.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

– Các triệu chứng buồn bã, lo âu kéo dài trên 2 tuần.

– Mất ngủ nghiêm trọng ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt.

– Có dấu hiệu xa lánh xã hội, không còn quan tâm đến người thân.

– Xuất hiện ý nghĩ tiêu cực, tuyệt vọng hoặc muốn tự tử.

– Trong những trường hợp này, việc thăm khám bác sĩ chuyên khoa tâm thần, tâm lý hoặc nội tiết là cần thiết để có hướng điều trị kịp thời.

Các phương pháp điều trị trầm cảm tuổi mãn kinh

– Liệu pháp tâm lý: Tư vấn tâm lý, liệu pháp nhận thức – hành vi (CBT) giúp thay đổi suy nghĩ tiêu cực và cải thiện kỹ năng đối phó với stress.

– Thuốc: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống trầm cảm hoặc giảm lo âu trong một số trường hợp nặng.

– Liệu pháp hormone thay thế (HRT): Có thể cân nhắc để giảm bớt các triệu chứng mãn kinh, từ đó cải thiện tâm trạng.

– Lối sống lành mạnh:

Tập thể dục đều đặn (yoga, đi bộ, bơi lội).

Dinh dưỡng cân bằng, bổ sung omega-3, vitamin B, D.

Duy trì kết nối xã hội, tránh cô lập bản thân.

✅ Kết luận: Trầm cảm tuổi mãn kinh không phải là “tính khí thất thường” mà là một rối loạn cần được nhận diện và điều trị nghiêm túc. Khi phụ nữ được quan tâm đúng mức, kết hợp giữa chăm sóc tinh thần, hỗ trợ y khoa và lối sống tích cực, việc vượt qua giai đoạn mãn kinh sẽ trở nên nhẹ nhàng và an toàn hơn.