U NÃO LÀNH TÍNH VÀ U NÃO ÁC TÍNH: SỰ KHÁC BIỆT VÀ MỨC ĐỘ NGUY HIỂM

U não có thể chia thành u lành tính và u ác tính, với mức độ nguy hiểm, tốc độ phát triển và khả năng điều trị khác nhau. Việc hiểu rõ hai loại u này giúp bệnh nhân và người thân có cái nhìn tổng quan về bệnh và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

U não lành tính: Ít nguy hiểm nhưng vẫn cần điều trị

Đặc điểm chính:

U não lành tính không phải là ung thư và thường phát triển chậm. Chúng có ranh giới rõ ràng, không xâm lấn vào mô não xung quanh và hiếm khi di căn đến các cơ quan khác. Dù vậy, nếu kích thước u lớn hoặc nằm ở vị trí quan trọng, nó vẫn có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng do chèn ép lên não.

Triệu chứng:

U lành tính có thể tồn tại trong nhiều năm mà không gây triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, khi khối u phát triển, bệnh nhân có thể gặp:

– Đau đầu dai dẳng nhưng không quá dữ dội.

– Rối loạn thị giác hoặc thính giác (nhìn mờ, ù tai).

– Mất thăng bằng nhẹ, chóng mặt.

– Đôi khi có thể gây thay đổi nội tiết tố nếu u ảnh hưởng đến tuyến yên.

Khả năng điều trị:

U lành tính thường có thể loại bỏ hoàn toàn bằng phẫu thuật nếu vị trí cho phép. Sau phẫu thuật, tỷ lệ tái phát thấp và bệnh nhân có thể hồi phục hoàn toàn. Nếu u nằm ở vị trí khó tiếp cận, bác sĩ có thể sử dụng xạ trị để thu nhỏ kích thước và kiểm soát sự phát triển.

Tiên lượng:

Tiên lượng của u não lành tính rất tốt nếu được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời. Hầu hết bệnh nhân có thể tiếp tục sống khỏe mạnh mà không gặp biến chứng nghiêm trọng.

U não ác tính: Nguy hiểm và khó kiểm soát

Đặc điểm chính:

Khác với u lành tính, u não ác tính là một dạng ung thư với tốc độ phát triển nhanh, xâm lấn mô não xung quanh và có nguy cơ tái phát cao. Những khối u này thường không có ranh giới rõ ràng, khiến việc phẫu thuật loại bỏ hoàn toàn trở nên khó khăn.

Triệu chứng:

U não ác tính thường gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hơn do sự phát triển nhanh chóng của tế bào ung thư:

– Đau đầu dữ dội, nặng hơn vào buổi sáng, kèm theo buồn nôn và nôn.

– Co giật, động kinh, ngay cả khi trước đó chưa từng mắc.

– Mất trí nhớ, thay đổi hành vi, khó tập trung, dễ cáu gắt.

– Yếu liệt tay chân, rối loạn vận động.

– Suy giảm thị lực, nhìn đôi, đôi khi mất hoàn toàn thị lực ở một bên mắt.

Khả năng điều trị

Do tính chất xâm lấn, u não ác tính rất khó điều trị dứt điểm. Phương pháp điều trị thường bao gồm:

– Phẫu thuật: Giúp giảm kích thước khối u và giảm áp lực trong sọ.

– Xạ trị: Nhằm tiêu diệt tế bào ung thư còn sót lại sau phẫu thuật.

– Hóa trị: Sử dụng thuốc để kiểm soát sự phát triển của tế bào ung thư, thường kết hợp với xạ trị.

Tiên lượng

Tiên lượng của u não ác tính phụ thuộc vào loại u và giai đoạn phát hiện bệnh. Một số loại như u nguyên bào thần kinh đệm đa hình (Glioblastoma Multiforme – GBM) có tiên lượng xấu, với tỷ lệ sống trung bình chỉ từ 12-18 tháng ngay cả khi được điều trị tích cực. Tuy nhiên, một số u ác tính khác có thể kiểm soát trong thời gian dài nếu phát hiện sớm.

Nguy cơ của u não lành tính và ác tính

Cả hai loại u đều có thể gây nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. U lành tính dù không xâm lấn nhưng nếu phát triển ở những vùng quan trọng như thân não, tuyến yên, hoặc tiểu não, nó có thể làm gián đoạn chức năng sống, gây yếu liệt, mất thị lực hoặc ảnh hưởng đến nội tiết.

Trong khi đó, u não ác tính luôn là mối đe dọa nghiêm trọng do khả năng phát triển nhanh và khó điều trị. Một số u ác tính có thể kháng lại các phương pháp điều trị, dẫn đến tiên lượng xấu.

Do đó, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là yếu tố quan trọng giúp cải thiện cơ hội sống và chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân u não. Nếu có các triệu chứng nghi ngờ, nên đến bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và tư vấn phương án điều trị tốt nhất.