TIỂU ĐƯỜNG THAI KỲ – NGUY HIỂM TIỀM ẨN VỚI MẸ VÀ BÉ

Khi mang thai, cơ thể người phụ nữ trải qua một loạt thay đổi lớn – và không phải thay đổi nào cũng dễ nhận biết. Trong số đó, tiểu đường thai kỳ (gestational diabetes mellitus – GDM) là một nguy cơ âm thầm nhưng nghiêm trọng, có thể gây hại cả cho mẹ và em bé nếu không được phát hiện và kiểm soát đúng cách.

Tiểu đường thai kỳ là gì?

Tiểu đường thai kỳ là tình trạng đường huyết tăng cao, lần đầu tiên được phát hiện trong thai kỳ, thường là vào tuần 24–28. Nguyên nhân là do những thay đổi hormone từ nhau thai làm giảm hiệu quả của insulin – hormone điều hòa đường huyết.

Hầu hết các mẹ bầu mắc GDM đều không có triệu chứng rõ ràng, nên việc tầm soát định kỳ là cực kỳ quan trọng.

Tại sao tiểu đường thai kỳ nguy hiểm?

Với em bé:

– Thai to bất thường, dễ gây khó khăn khi sinh thường → tăng nguy cơ sang chấn, gãy xương, ngạt

– Hạ đường huyết sơ sinh sau sinh do phản xạ tiết insulin quá mức trong bụng mẹ

– Tăng nguy cơ vàng da, suy hô hấp, và phải nhập viện sau sinh

– Nguy cơ béo phì và tiểu đường tuýp 2 khi trẻ lớn lên

Với người mẹ:

– Tiền sản giật, đa ối, sinh non, nhiễm trùng niệu đạo

– Tăng nguy cơ phải mổ lấy thai, hồi phục lâu hơn

– Nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2 trong 5–10 năm sau sinh

– Có khả năng tái phát GDM ở những lần mang thai sau

Ai có nguy cơ cao mắc tiểu đường thai kỳ?

– Trên 30 tuổi khi mang thai

– Thừa cân hoặc béo phì trước khi mang thai

– Có người thân mắc tiểu đường

– Từng sinh con nặng ≥ 4kg

– Có tiền sử sẩy thai, thai lưu không rõ nguyên nhân

– Nếu bạn thuộc một trong những nhóm trên, cần tầm soát sớm từ tuần 12–16 của thai kỳ.

 Phát hiện bằng cách nào?

– Bác sĩ thường chỉ định nghiệm pháp dung nạp glucose (OGTT): mẹ bầu uống 75g glucose, sau đó đo đường huyết tại 0 – 1 – 2 giờ.

– Thời điểm kiểm tra chuẩn là tuần 24–28 của thai kỳ, hoặc sớm hơn nếu có yếu tố nguy cơ.

Tin vui: Có thể kiểm soát được nếu phát hiện kịp thời

– Khoảng 80–90% mẹ bầu chỉ cần thay đổi chế độ ăn uống hợp lý, kết hợp vận động nhẹ nhàng là đủ để kiểm soát đường huyết.

– Chỉ một số ít trường hợp cần dùng insulin trong thời gian ngắn – hoàn toàn không gây hại cho thai nhi nếu dùng đúng chỉ định.

Lời khuyên cho mẹ bầu

– Khám thai đúng lịch, tầm soát tiểu đường thai kỳ đầy đủ

– Giữ cân nặng hợp lý, tránh tăng quá mức

– Ăn đủ chất – nhưng không “ăn gấp đôi”

– Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga bầu

– Nghe theo hướng dẫn bác sĩ về theo dõi đường huyết, chế độ ăn, dùng thuốc (nếu cần)

Tiểu đường thai kỳ không phải là điều đáng sợ – chỉ đáng sợ khi bạn không biết mình mắc bệnh. Phát hiện sớm – kiểm soát tốt – chính là món quà yêu thương bạn dành cho con ngay từ trong bụng mẹ.