PHẪU THUẬT U NÃO: KHI NÀO CẦN CAN THIỆP?

Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính đối với nhiều loại u não, giúp loại bỏ khối u, giảm áp lực nội sọ và cải thiện tiên lượng bệnh. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng có thể phẫu thuật, và mức độ thành công phụ thuộc vào nhiều yếu tố như vị trí, kích thước, loại u và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.

Khi nào cần phẫu thuật u não?

Phẫu thuật u não được chỉ định trong các trường hợp sau:

– U não có triệu chứng nặng: Khi khối u gây đau đầu dữ dội, co giật, suy giảm thị lực, yếu liệt chi hoặc rối loạn nhận thức.

– Khối u phát triển nhanh: Những khối u có tốc độ tăng trưởng nhanh (u não ác tính) cần được loại bỏ sớm để ngăn chặn sự lan rộng.

– U não chèn ép các cấu trúc quan trọng: Nếu khối u gây tăng áp lực nội sọ, chèn ép dây thần kinh hoặc gây xuất huyết não, phẫu thuật là phương án tối ưu.

– U có ranh giới rõ ràng và có thể phẫu thuật an toàn: Một số khối u nằm ở vị trí dễ tiếp cận có thể được cắt bỏ hoàn toàn.

– Giảm áp lực nội sọ và cải thiện chất lượng cuộc sống: Ngay cả khi không thể loại bỏ hoàn toàn khối u, phẫu thuật vẫn giúp giảm các triệu chứng, kéo dài sự sống và nâng cao chất lượng sống.

⚠ Những trường hợp không thể phẫu thuật:

– U nằm ở vị trí nguy hiểm như thân não, hạch nền, hoặc vùng não điều khiển chức năng sống.

– Bệnh nhân có sức khỏe yếu, bệnh lý nền nặng (tim mạch, rối loạn đông máu) không đủ khả năng chịu phẫu thuật.

– U não đã di căn lan rộng khắp não, phẫu thuật không có hiệu quả trong kiểm soát bệnh.

Các loại phẫu thuật u não

Tùy vào vị trí, kích thước và loại u, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp.

Phẫu thuật mở sọ (Craniotomy) – Loại bỏ trực tiếp khối u

Cách thực hiện:

Bác sĩ mở một phần hộp sọ để tiếp cận khối u.

Sau khi loại bỏ u, phần xương sọ được đặt lại và cố định.

Ưu điểm:

Giúp loại bỏ hoàn toàn hoặc phần lớn khối u, cải thiện tiên lượng.

Có thể kết hợp với sinh thiết để xác định loại u.

Nhược điểm:

Xâm lấn nhiều, cần thời gian hồi phục dài.

Có nguy cơ chảy máu, nhiễm trùng, tổn thương mô não xung quanh.

Thường áp dụng cho:

U màng não, u thần kinh đệm, u tuyến yên lớn.

U nằm ở vùng dễ tiếp cận (thùy trán, thái dương).

Phẫu thuật định vị (Stereotactic Biopsy) – Sinh thiết hoặc cắt bỏ một phần u

Cách thực hiện:

Sử dụng hệ thống định vị 3D (MRI, CT) để đưa kim sinh thiết vào khối u qua một lỗ nhỏ trên hộp sọ.

Ưu điểm:

Ít xâm lấn, phù hợp với khối u sâu trong não.

Cho phép lấy mẫu mô để phân tích trước khi quyết định điều trị tiếp theo.

Nhược điểm:

Không loại bỏ hoàn toàn khối u.

Nguy cơ chảy máu hoặc nhiễm trùng nhẹ.

Thường áp dụng cho:

Khối u nhỏ, nằm sâu, khó phẫu thuật mở.

U não ác tính cần xác định loại tế bào ung thư.

Phẫu thuật nội soi qua mũi (Endoscopic Transnasal Surgery) – Điều trị u tuyến yên

Cách thực hiện:

Sử dụng ống nội soi nhỏ đi qua hốc mũi để tiếp cận khối u tuyến yên hoặc u nền sọ.

Ưu điểm:

Ít xâm lấn, không cần mở hộp sọ.

Hồi phục nhanh, ít biến chứng.

Nhược điểm:

Chỉ áp dụng cho khối u vùng tuyến yên và nền sọ.

Không thể tiếp cận các khối u não sâu khác.

Thường áp dụng cho:

U tuyến yên, u sọ hầu, u màng não nền sọ.

Phẫu thuật xạ trị (Gamma Knife, CyberKnife) – Không cần mổ

Cách thực hiện:

Sử dụng chùm tia gamma hoặc proton nhắm chính xác vào khối u để phá hủy tế bào u mà không cần phẫu thuật mở.

Ưu điểm:

Không xâm lấn, không cần gây mê.

Ít biến chứng, hồi phục nhanh.

Nhược điểm:

Hiệu quả tốt hơn với khối u nhỏ hoặc u lành tính.

U lớn hoặc u ác tính có thể cần nhiều lần điều trị.

Thường áp dụng cho:

U não nhỏ, u màng não, u dây thần kinh số VIII (Schwannoma).

Phẫu thuật là lựa chọn chính trong điều trị u não, nhưng cần xem xét kỹ lưỡng vị trí và tình trạng bệnh nhân. Có nhiều phương pháp phẫu thuật khác nhau, từ mổ mở, nội soi đến xạ phẫu không xâm lấn. Tỷ lệ thành công cao hơn với u lành tính và những khối u có ranh giới rõ ràng. Nếu nghi ngờ mắc u não, bệnh nhân nên đi khám sớm để được chẩn đoán và lên kế hoạch điều trị phù hợp.