SUY THẬN DO TIỂU ĐƯỜNG: CÁCH PHÁT HIỆN VÀ CAN THIỆP SỚM

Tiểu đường không chỉ làm tăng đường huyết – nó còn là “kẻ âm thầm phá hoại” thận, một trong những cơ quan sống còn của cơ thể. Suy thận do tiểu đường hiện là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh thận mạn trên toàn cầu, và đang ngày càng gia tăng tại Việt Nam. Điều đáng nói là: nếu phát hiện sớm và kiểm soát đúng, người bệnh hoàn toàn có thể làm chậm tiến trình suy thận, tránh được chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận về sau.

Tại sao tiểu đường gây suy thận?

Thận có hàng triệu đơn vị lọc máu nhỏ gọi là cầu thận. Khi đường huyết cao kéo dài, các mạch máu nhỏ trong cầu thận bị tổn thương, thành mạch dày lên, lưu lượng máu thay đổi, dẫn đến suy giảm chức năng lọc.

Ban đầu, tổn thương diễn ra âm thầm. Nhưng theo thời gian, thận yếu dần, không còn khả năng đào thải độc tố, muối và nước thừa ra khỏi cơ thể – dẫn đến suy thận mạn tính.

Biểu hiện sớm của suy thận do tiểu đường

Điều nguy hiểm là suy thận giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, bạn có thể phát hiện qua các dấu hiệu và xét nghiệm sau:

Tiểu ra đạm (đạm niệu vi thể)

Là dấu hiệu sớm nhất, có thể phát hiện trước cả khi chức năng lọc của thận giảm.

Không thể phát hiện bằng mắt thường – cần xét nghiệm nước tiểu.

Phù nhẹ ở chân, mắt cá chân

Do thận không lọc hết nước → tích tụ dịch trong mô.

Huyết áp tăng khó kiểm soát

Một vòng xoắn bệnh lý: Tiểu đường gây tổn thương thận → tăng huyết áp → huyết áp cao lại làm thận suy nhanh hơn.

Mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, ngứa da

Là dấu hiệu muộn hơn, cho thấy thận đã suy đáng kể.

Các xét nghiệm cần thiết để phát hiện sớm

Xét nghiệm albumin niệu vi thể (ACR): phát hiện đạm trong nước tiểu

Xét nghiệm creatinin máu + eGFR: đánh giá chức năng lọc của thận

Siêu âm thận: kiểm tra hình dạng, kích thước thận

Đo huyết áp định kỳ: kiểm soát yếu tố làm bệnh thận tiến triển nhanh hơn

👉 Người tiểu đường nên tầm soát chức năng thận ít nhất mỗi 6–12 tháng.

Can thiệp sớm – Bảo vệ thận dài lâu

Tin mừng là: nếu phát hiện tổn thương thận ở giai đoạn sớm, bạn hoàn toàn có thể làm chậm tiến trình suy thận hoặc dừng lại ở giai đoạn ổn định.

Cách can thiệp hiệu quả:

Kiểm soát đường huyết chặt chẽ, duy trì HbA1c dưới 7%

Điều trị huyết áp tốt (dưới 130/80 mmHg), ưu tiên thuốc nhóm ức chế men chuyển (ACEi) hoặc ARB

Giảm ăn mặn, hạn chế đạm động vật, tránh lạm dụng thuốc giảm đau

Không hút thuốc, hạn chế bia rượu

Uống đủ nước nhưng không dư thừa, tùy theo chức năng thận và tư vấn bác sĩ

Đừng để tiểu đường âm thầm đánh gục thận của bạn. Chỉ với một xét nghiệm nước tiểu định kỳ và kiểm soát đường huyết cẩn thận – bạn có thể giữ đôi thận khỏe mạnh suốt đời.