TẦM SOÁT UNG THƯ GAN Ở BỆNH NHÂN SUY GAN MẠN

Ung thư gan là một trong những biến chứng nghiêm trọng và thường gặp nhất ở bệnh nhân suy gan mạn, đặc biệt ở người có xơ gan do viêm gan B, C hoặc nghiện rượu. Tuy nhiên, nếu được tầm soát sớm và định kỳ, ung thư gan có thể được phát hiện ở giai đoạn còn điều trị được, giúp kéo dài thời gian sống và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Vì sao cần tầm soát ung thư gan?

– Tỷ lệ mắc cao: Theo thống kê, khoảng 70–90% trường hợp ung thư gan xuất hiện trên nền xơ gan mạn tính.

– Diễn tiến âm thầm: Ung thư gan giai đoạn sớm thường không có triệu chứng rõ ràng, dễ bị bỏ qua nếu không tầm soát chủ động.

– Cơ hội điều trị: Nếu phát hiện sớm, người bệnh có thể được can thiệp bằng phẫu thuật, đốt sóng cao tần, nút mạch hoặc ghép gan – những phương pháp có thể kéo dài sự sống đáng kể.

Ai cần được tầm soát ung thư gan định kỳ?

Tầm soát được khuyến cáo cho những nhóm bệnh nhân có nguy cơ cao, bao gồm:

– Người bị xơ gan (do viêm gan virus B, C, rượu, gan nhiễm mỡ không do rượu).

– Người mắc viêm gan B mạn tính có tải lượng virus cao dù chưa xơ gan.

– Người có tiền sử gia đình mắc ung thư gan.

– Bệnh nhân suy gan mạn có biểu hiện tăng men gan kéo dài, rối loạn đông máu, cổ trướng, hoặc đã từng điều trị khối u gan.

Các phương pháp tầm soát ung thư gan hiện nay

Siêu âm gan ổ bụng

– Là phương pháp phổ biến, không xâm lấn, giá thành hợp lý.

– Giúp phát hiện các khối u gan có đường kính từ 1cm trở lên.

– Cần thực hiện mỗi 6 tháng một lần.

Xét nghiệm AFP (Alpha-fetoprotein)

– AFP là chất chỉ điểm khối u gan, thường tăng cao khi có ung thư gan.

– Tuy nhiên, không phải ai bị ung thư gan cũng có AFP tăng (chỉ khoảng 60–70%).

– Cần phối hợp với siêu âm để nâng cao hiệu quả tầm soát.

 Cộng hưởng từ (MRI) hoặc CT scan gan có thuốc cản quang

– Dành cho các trường hợp nghi ngờ có tổn thương trên siêu âm hoặc AFP tăng bất thường.

– Giúp xác định chính xác kích thước, vị trí và tính chất của khối u.

Tầm soát bao lâu một lần?

Hiện nay, các hiệp hội chuyên khoa (như AASLD – Mỹ, APASL – châu Á) đều khuyến cáo:

– Thực hiện tầm soát mỗi 6 tháng/lần cho bệnh nhân có nguy cơ cao.

– Với những người có kết quả bất thường hoặc khối nghi ngờ, cần làm thêm các kỹ thuật hình ảnh chuyên sâu và theo dõi sát hơn.

Làm gì khi phát hiện nghi ngờ ung thư gan?

Khi có dấu hiệu bất thường (AFP tăng nhanh, có khối gan trên siêu âm), bác sĩ sẽ chỉ định:

– MRI hoặc CT scan 3 thì động mạch – tĩnh mạch – thì muộn để đánh giá hình ảnh điển hình của ung thư gan.

– Trong một số trường hợp khó, có thể cần sinh thiết gan để xác định chẩn đoán.

– Tùy theo giai đoạn bệnh, bác sĩ chuyên khoa gan mật – ung bướu sẽ đưa ra phác đồ điều trị cá thể hóa phù hợp: từ theo dõi chặt, can thiệp tại chỗ, điều trị toàn thân cho đến ghép gan.

Lưu ý dành cho người bệnh và người chăm sóc

– Chủ động đi tầm soát định kỳ, ngay cả khi không có triệu chứng.

– Không tự ý uống thuốc nam hoặc thực phẩm chức năng khi chưa có chỉ định bác sĩ, vì có thể làm tổn thương gan nặng hơn.

– Tuân thủ phác đồ điều trị, giữ lối sống lành mạnh để làm chậm tiến triển bệnh gan.

– Khi có các dấu hiệu cảnh báo như: đau tức hạ sườn phải, sụt cân nhanh, mệt mỏi kéo dài, vàng da, chướng bụng – hãy đến bệnh viện chuyên khoa để kiểm tra sớm.

Tầm soát ung thư gan định kỳ là “chìa khóa vàng” giúp người bệnh suy gan mạn có cơ hội sống lâu hơn và điều trị kịp thời nếu không may xuất hiện khối u. Đừng đợi đến khi có triệu chứng mới đi khám – bởi lúc đó, điều trị có thể đã muộn. Hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ lá gan và chính sự sống của bạn!