VIÊM GAN TỰ MIỄN: KHI HỆ MIỄN DỊCH QUAY LƯNG VỚI CHÍNH LÁ GAN CỦA BẠN

Viêm gan tự miễn là một bệnh gan mạn tính đặc biệt, xảy ra khi hệ thống miễn dịch – thay vì bảo vệ cơ thể – lại tấn công nhầm vào các tế bào gan, gây viêm, tổn thương và nếu không điều trị kịp thời, có thể dẫn đến xơ gan hoặc suy gan. Khác với viêm gan do virus, rượu hay thuốc, viêm gan tự miễn không lây truyền nhưng tiến triển âm thầm và có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác, không chỉ riêng gan.

Viêm gan tự miễn là gì?

Viêm gan tự miễn (Autoimmune Hepatitis – AIH) là bệnh lý xảy ra khi hệ miễn dịch nhận diện nhầm tế bào gan là “kẻ thù”, từ đó tấn công và phá hủy mô gan lành, gây viêm gan kéo dài.

Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, phổ biến nhất ở phụ nữ trẻ và trung niên, nhưng nam giới và trẻ em cũng có thể mắc.

Nguyên nhân gây viêm gan tự miễn

Hiện vẫn chưa rõ nguyên nhân chính xác, tuy nhiên các yếu tố có thể liên quan bao gồm:

– Di truyền: Người có tiền sử gia đình mắc bệnh tự miễn dễ bị hơn.

– Rối loạn miễn dịch: Cơ thể mất khả năng phân biệt “tế bào bản thân” và “dị vật”.

– Tác nhân môi trường: Virus, vi khuẩn, thuốc hoặc hóa chất có thể khởi phát phản ứng miễn dịch bất thường ở người có cơ địa dễ mắc.

Triệu chứng của viêm gan tự miễn

Triệu chứng rất đa dạng và có thể giống nhiều bệnh gan khác. Người bệnh có thể:

– Mệt mỏi kéo dài, giảm năng lượng

– Đau âm ỉ vùng hạ sườn phải

– Vàng da, vàng mắt

– Buồn nôn, chán ăn, sụt cân

– Kinh nguyệt rối loạn (ở nữ)

– Nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu

– Trong một số trường hợp, phát hiện bệnh khi đã xơ gan

– Ngoài gan, bệnh có thể ảnh hưởng đến da, tuyến giáp, khớp, thận và các cơ quan khác nếu không kiểm soát tốt.

Chẩn đoán viêm gan tự miễn như thế nào?

Chẩn đoán dựa trên:

– Xét nghiệm máu:

Men gan (AST, ALT) tăng cao

Tăng globulin miễn dịch G (IgG)

Dương tính với các tự kháng thể: ANA, SMA, anti-LKM1…

– Sinh thiết gan: Giúp xác định mức độ viêm và xơ hóa mô gan.

– Loại trừ nguyên nhân khác: Như viêm gan virus B, C, tổn thương gan do thuốc…

Điều trị viêm gan tự miễn

Mục tiêu điều trị là giảm viêm gan, ngăn xơ hóa và duy trì chức năng gan ổn định.

Các phương pháp chính:

– Corticoid (Prednisolon): Thuốc kháng viêm mạnh, ức chế miễn dịch.

– Azathioprine: Thuốc ức chế miễn dịch dùng phối hợp để giảm liều corticoid.

– Các thuốc khác: Mycophenolate mofetil, Cyclosporine… khi bệnh không đáp ứng điều trị ban đầu.

Thời gian điều trị có thể kéo dài nhiều tháng đến suốt đời, tùy theo đáp ứng lâm sàng và xét nghiệm.

Theo dõi và lối sống cho người viêm gan tự miễn

– Tái khám định kỳ để kiểm tra men gan, công thức máu, miễn dịch.

– Không tự ý ngưng thuốc vì dễ tái phát nặng.

– Chế độ ăn lành mạnh: Giảm mỡ, đường, ăn nhiều rau xanh, hạn chế rượu bia hoàn toàn.

– Tiêm phòng đầy đủ: Viêm gan A, B, cúm, phế cầu – giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng trên nền bệnh gan.

– Kiểm soát stress, nghỉ ngơi đầy đủ để hạn chế bùng phát bệnh.

Viêm gan tự miễn có chữa khỏi được không?

Bệnh không thể chữa dứt điểm hoàn toàn, nhưng nếu phát hiện sớm và điều trị đều đặn, người bệnh vẫn có thể sống khỏe mạnh, duy trì chức năng gan ổn định suốt đời.

Điều quan trọng nhất là kiên trì điều trị và theo dõi sát, tránh để tổn thương gan tiến triển thành xơ gan, suy gan hoặc ung thư gan.

Viêm gan tự miễn là căn bệnh hiếm nhưng nguy hiểm nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm và tuân thủ điều trị, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát tốt tình trạng gan, sống khỏe và không biến chứng. Đừng chủ quan với những dấu hiệu mệt mỏi, vàng da hay men gan tăng – hãy khám gan định kỳ và hỏi ý kiến bác sĩ khi có nghi ngờ.