CƠN THIẾU MÁU NÃO THOÁNG QUA SAU SINH VÀ NGUY CƠ ĐỘT QUỴ: VÌ SAO 6 TUẦN HẬU SẢN LÀ GIAI ĐOẠN NHẠY CẢM NHẤT?

6 tuần đầu sau sinh – hay còn gọi là thời kỳ hậu sản – là giai đoạn cơ thể người phụ nữ trải qua những biến đổi mạnh mẽ để hồi phục sau thai kỳ và sinh nở. Tuy nhiên, đây cũng là khoảng thời gian “vàng” mà các biến chứng mạch máu não, đặc biệt là cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) và đột quỵ, dễ xảy ra nhất nếu không được theo dõi cẩn thận.

Tại sao 6 tuần hậu sản lại nhạy cảm?

Hệ thống đông máu hoạt động mạnh

Sau sinh, cơ thể kích hoạt cơ chế tăng đông máu để phòng ngừa xuất huyết. Tuy nhiên, chính sự tăng đông này lại làm gia tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, có thể di chuyển lên não gây TIA hoặc đột quỵ.

Biến động huyết áp đột ngột

Nhiều phụ nữ sau sinh gặp tình trạng cao huyết áp hậu sản, nhất là những người từng bị tiền sản giật hoặc tăng huyết áp thai kỳ. Sự thay đổi huyết áp đột ngột là yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn tới tổn thương mạch máu não.

Căng thẳng thể chất và tinh thần

Mất ngủ, chăm con liên tục, lo âu và áp lực hồi phục sau sinh khiến tim mạch và hệ thần kinh bị quá tải, làm tăng khả năng khởi phát cơn TIA.

Rối loạn nội tiết sau sinh

Sự sụt giảm estrogen và progesterone ảnh hưởng đến thành mạch máu và dòng chảy tuần hoàn, góp phần làm tăng nguy cơ bệnh lý mạch não.

Mối liên hệ giữa cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) và đột quỵ ở mẹ sau sinh

– TIA thường kéo dài vài phút đến vài giờ, triệu chứng biến mất hoàn toàn nhưng để lại dấu ấn nguy cơ.

– Nghiên cứu cho thấy 20–40% phụ nữ bị TIA sẽ tiến triển thành đột quỵ nếu không được điều trị dự phòng.

– Trong 6 tuần hậu sản, cơ thể chưa ổn định, việc bỏ qua triệu chứng cảnh báo sẽ khiến nguy cơ đột quỵ tăng gấp nhiều lần.

Dấu hiệu cần đặc biệt lưu ý trong giai đoạn hậu sản

– Yếu hoặc tê đột ngột ở một bên mặt, tay hoặc chân.

– Nói khó, nói ngọng, hoặc khó hiểu lời người khác.

– Mất thị lực tạm thời hoặc nhìn mờ.

– Chóng mặt, mất thăng bằng khi đi lại.

– Đau đầu dữ dội khác thường, kèm buồn nôn.

⚠ Nguyên tắc vàng: Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào, đi khám ngay lập tức, dù triệu chứng đã hết.

Làm gì để giảm nguy cơ trong 6 tuần hậu sản?

– Khám sức khỏe định kỳ sau sinh, đặc biệt với người có tiền sử tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh tim mạch.

– Kiểm soát huyết áp tại nhà, ghi chép và báo cho bác sĩ khi có bất thường.

– Ăn uống lành mạnh: nhiều rau xanh, cá, hạn chế mỡ động vật, muối và đường.

– Vận động nhẹ nhàng khi được bác sĩ cho phép, tránh nằm hoặc ngồi lâu một tư thế.

– Ngủ đủ giấc và giảm stress bằng cách chia sẻ việc chăm con với người thân.

Kết luận: 6 tuần hậu sản là thời điểm “nhạy cảm” nhất đối với sức khỏe mạch máu não của mẹ. Nhận biết sớm cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) và chủ động phòng ngừa không chỉ bảo vệ mẹ khỏi đột quỵ mà còn giúp duy trì sức khỏe bền vững để chăm sóc bé yêu.