NHỮNG YẾU TỐ NGUY CƠ GÂY UNG THƯ TRỰC TRÀNG

Ung thư trực tràng không xuất hiện một cách ngẫu nhiên. Có nhiều yếu tố nguy cơ đã được xác định là làm tăng khả năng mắc bệnh. Việc hiểu rõ những yếu tố này giúp mỗi người chủ động hơn trong việc phòng ngừa và tầm soát sớm.

Tuổi tác

Tuổi là một trong những yếu tố nguy cơ quan trọng nhất. Phần lớn các trường hợp ung thư trực tràng được phát hiện ở người trên 50 tuổi. Nguy cơ mắc bệnh tăng dần theo thời gian do sự tích lũy của tổn thương tế bào và suy giảm khả năng miễn dịch.

Di truyền và tiền sử gia đình

Những người có người thân ruột thịt (bố, mẹ, anh chị em) từng bị ung thư đại trực tràng sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Một số hội chứng di truyền như FAP (đa polyp tuyến gia đình) hoặc Lynch (ung thư đại trực tràng không đa polyp di truyền) làm tăng nguy cơ phát triển ung thư từ rất sớm, thậm chí trước tuổi 40.

Chế độ ăn uống không lành mạnh

Chế độ ăn giàu chất béo, thịt đỏ, thịt chế biến sẵn (xúc xích, thịt xông khói…) và ít chất xơ từ rau xanh, trái cây có thể làm tăng nguy cơ ung thư trực tràng. Thói quen ăn uống thiếu lành mạnh ảnh hưởng trực tiếp đến hệ vi sinh đường ruột và gây viêm mạn tính niêm mạc ruột già.

Thói quen sinh hoạt kém

– Ít vận động thể chất, ngồi lâu nhiều giờ mỗi ngày.

– Thừa cân – béo phì, đặc biệt là béo bụng.

– Hút thuốc lá và uống rượu thường xuyên đều làm tăng nguy cơ ung thư đường tiêu hóa, trong đó có trực tràng.

Tiền sử bệnh lý đường ruột

Những người từng bị polyp đại trực tràng có nguy cơ cao hơn bình thường. Ngoài ra, các bệnh viêm ruột mạn tính như viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn cũng làm tăng nguy cơ ung thư nếu kéo dài nhiều năm mà không kiểm soát tốt.

Bức xạ và hóa chất độc hại

Người từng tiếp xúc với bức xạ ion hóa, chất hóa học độc hại (như dioxin, thuốc trừ sâu, amiăng…) trong thời gian dài có thể có nguy cơ cao hơn, đặc biệt nếu làm việc trong môi trường công nghiệp.

Không phải ai có yếu tố nguy cơ cũng sẽ mắc ung thư trực tràng. Tuy nhiên, càng nhiều yếu tố, nguy cơ càng cao. Vì vậy, việc tầm soát định kỳ – đặc biệt sau tuổi 50 hoặc khi có tiền sử gia đình – cùng với lối sống lành mạnh là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe đường ruột.