DẤU HIỆU CẢNH BÁO SỚM ĐỘT QUỴ – NHẬN BIẾT ĐỂ CỨU SỐNG

Đột quỵ (tai biến mạch máu não) là tình trạng cấp cứu y tế nghiêm trọng xảy ra khi lượng máu lên não bị gián đoạn đột ngột. Nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời, đột quỵ có thể dẫn đến tử vong hoặc tàn phế vĩnh viễn. Tuy nhiên, nếu nhận biết được các dấu hiệu cảnh báo sớm và đưa người bệnh đến bệnh viện đúng lúc, cơ hội phục hồi có thể được cải thiện rõ rệt.

Đột quỵ là gì?

Đột quỵ xảy ra khi một phần của não bị thiếu máu đột ngột do tắc mạch (nhồi máu não) hoặc vỡ mạch máu (xuất huyết não). Cả hai loại đều gây tổn thương tế bào não nhanh chóng, chỉ trong vòng vài phút.

Theo thống kê, mỗi phút trôi qua khi bị đột quỵ, người bệnh có thể mất đi gần 2 triệu tế bào thần kinh. Vì vậy, phát hiện sớm và can thiệp kịp thời là yếu tố sống còn.

Nhận biết dấu hiệu đột quỵ càng sớm càng tốt

Một trong những cách hiệu quả để phát hiện sớm đột quỵ là ghi nhớ nguyên tắc FAST – một công cụ đơn giản giúp nhận diện các triệu chứng ban đầu.

– F – Face (khuôn mặt): Người bệnh có thể bị méo miệng, mặt xệ một bên, cười không đều.

– A – Arm (tay): Bị yếu hoặc tê liệt một bên tay, không thể nâng cả hai tay lên ngang nhau.

– S – Speech (nói): Giọng nói đột nhiên thay đổi, nói khó, nói ngọng hoặc không hiểu lời nói.

– T – Time (thời gian): Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, cần gọi cấp cứu 115 ngay lập tức. Mỗi phút trôi qua đều quý giá.

Ngoài ra, người bị đột quỵ có thể có các biểu hiện khác như:

– Đau đầu dữ dội và đột ngột, không rõ nguyên nhân

– Chóng mặt, mất thăng bằng, không giữ được tư thế

– Mờ mắt hoặc mất thị lực một bên

– Lú lẫn, mất định hướng, khó hiểu lời người khác

– Những triệu chứng này có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc đồng thời, thường xảy ra một cách đột ngột.

Những ai có nguy cơ cao bị đột quỵ?

Bất kỳ ai cũng có thể bị đột quỵ, nhưng một số nhóm người có nguy cơ cao hơn, bao gồm:

– Người trên 55 tuổi

– Người bị tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu

– Người mắc bệnh tim mạch, đặc biệt là rung nhĩ

– Người hút thuốc lá, uống rượu nhiều, béo phì, lười vận động

– Người có tiền sử đột quỵ hoặc cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA)

– Đáng chú ý, đột quỵ không còn là bệnh của người lớn tuổi. Hiện nay, nhiều trường hợp đột quỵ xảy ra ở người trẻ do áp lực công việc, stress kéo dài và lối sống thiếu lành mạnh.

Cần làm gì khi nghi ngờ có người bị đột quỵ?

Ngay khi phát hiện một người có biểu hiện nghi ngờ đột quỵ, tuyệt đối không được chần chừ hay tự ý xử lý tại nhà. Cần thực hiện các bước sau:

– Gọi cấp cứu 115 ngay lập tức để đảm bảo người bệnh được đưa đến cơ sở y tế có khả năng can thiệp.

– Giữ người bệnh nằm yên, nghiêng đầu nhẹ sang một bên nếu có nôn ói để tránh sặc.

– Không cho người bệnh ăn uống hoặc tự dùng thuốc, vì có thể gây nghẹt đường thở hoặc làm nặng thêm tình trạng.

– Theo dõi sát tình trạng ý thức, nhịp thở trong lúc chờ cấp cứu.

– Cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) – “Lời cảnh báo” cần lưu ý

Một số người có thể trải qua các triệu chứng giống đột quỵ nhưng tự hồi phục sau vài phút đến vài giờ. Đây được gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA). Tuy nhiên, không nên chủ quan vì khoảng 1/3 người bị TIA sẽ gặp đột quỵ thực sự trong vòng vài ngày đến vài tuần sau đó. Do đó, bất kỳ dấu hiệu nào dù thoáng qua cũng cần được khám và đánh giá ngay.

Phòng ngừa đột quỵ ngay từ hôm nay

– Kiểm soát tốt huyết áp, đường huyết, mỡ máu

– Bỏ hút thuốc, hạn chế rượu bia

– Duy trì cân nặng hợp lý, vận động đều đặn

– Kiểm tra sức khỏe định kỳ, nhất là sau tuổi 40

– Tuân thủ điều trị nếu đang mắc các bệnh mạn tính

Đột quỵ có thể xảy ra bất cứ lúc nào và để lại hậu quả nặng nề nếu không xử trí kịp thời. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo đóng vai trò quyết định sự sống còn và mức độ hồi phục của người bệnh. Hãy luôn ghi nhớ nguyên tắc FAST, giữ bình tĩnh và hành động nhanh chóng khi cần thiết – vì mỗi phút trôi qua là một cơ hội sống còn.