CÁC BIỆN PHÁP ĐIỀU TRỊ BỆNH NHỒI MÁU NÃO

Bệnh nhồi máu não có nhiều phương pháp điều trị đặc hiệu với mục tiêu làm tiêu huyết khối, chống tập kết tiểu cầu, hồi phục tế bào não.

Nguyên tắc chung

– “Thời gian là não”: mỗi phút trôi qua, hàng triệu tế bào thần kinh chết đi, vì vậy điều trị càng sớm càng tốt.

– Xác định rõ nhồi máu não (không phải xuất huyết não) bằng chẩn đoán hình ảnh trước khi dùng thuốc tiêu sợi huyết.

– Điều trị bao gồm: tái thông mạch máu, kiểm soát triệu chứng – biến chứng, dự phòng tái phát và phục hồi chức năng.

Điều trị cấp cứu tái thông mạch máu

a. Thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch (IV rt-PA – Alteplase)

– Chỉ định trong 4,5 giờ đầu từ khi khởi phát triệu chứng.

– Giúp làm tan cục máu đông, tái thông dòng chảy não.

– Chống chỉ định nếu có xuất huyết não, phẫu thuật gần đây, huyết áp quá cao khó kiểm soát.

b. Can thiệp lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học (Mechanical thrombectomy)

– Áp dụng cho tắc các động mạch lớn (như động mạch não giữa, động mạch cảnh trong).

– Thời gian vàng: trong 6 giờ đầu, có thể kéo dài tới 16–24 giờ ở một số bệnh nhân được chọn lọc.

– Thủ thuật qua đường nội mạch, sử dụng stent hoặc catheter để lấy cục máu đông.

Điều trị nội khoa hỗ trợ

– Kiểm soát huyết áp: duy trì huyết áp tối ưu để đảm bảo tưới máu não nhưng tránh tăng quá mức.

– Kiểm soát đường huyết: giữ glucose máu 140–180 mg/dL.

– Chống phù não: bằng mannitol, truyền dịch ưu trương, hoặc phẫu thuật mở sọ giảm áp nếu cần.

– Phòng ngừa biến chứng: viêm phổi hít, loét tì đè, huyết khối tĩnh mạch sâu.

– Điều trị động kinh nếu bệnh nhân có cơn co giật.

Điều trị dự phòng tái phát

– Thuốc kháng kết tập tiểu cầu: Aspirin, Clopidogrel.

– Thuốc chống đông: dùng cho bệnh nhân có rung nhĩ hoặc bệnh tim nguồn gốc thuyên tắc.

– Statin: kiểm soát rối loạn lipid máu, ổn định mảng xơ vữa.

– Kiểm soát yếu tố nguy cơ: hạ huyết áp, kiểm soát đường huyết, bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia.

Phục hồi chức năng và chăm sóc lâu dài

– Vật lý trị liệu – phục hồi vận động: ngăn co cứng khớp, phục hồi sức cơ.

– Ngôn ngữ trị liệu: phục hồi khả năng nói, giao tiếp.

– Tâm lý – xã hội: điều trị trầm cảm, hỗ trợ tái hòa nhập cộng đồng.

– Chế độ dinh dưỡng hợp lý: ăn lạt, nhiều rau xanh, cá, ít mỡ động vật.

Tóm tắt

Điều trị nhồi máu não bao gồm:

– Tái thông mạch máu (tiêu sợi huyết, lấy huyết khối).

– Điều trị nội khoa hỗ trợ và phòng ngừa biến chứng.

– Dự phòng tái phát bằng thuốc và kiểm soát yếu tố nguy cơ.

– Phục hồi chức năng sớm, giúp người bệnh giảm tàn phế, cải thiện chất lượng sống.