KHÁM GAN ĐỊNH KỲ: BAO NHIÊU TUỔI NÊN TẦM SOÁT?

Gan là cơ quan thầm lặng, chịu trách nhiệm thải độc, chuyển hóa và duy trì sự sống. Tuy nhiên, các bệnh về gan – đặc biệt là viêm gan virus, gan nhiễm mỡ, xơ gan và ung thư gan – lại thường không có biểu hiện rõ ràng ở giai đoạn đầu. Vì thế, khám gan định kỳ đóng vai trò then chốt trong việc phát hiện sớm – can thiệp sớm – bảo vệ lá gan và cả tính mạng.

Vì sao cần khám gan định kỳ?

Phần lớn các bệnh gan diễn tiến âm thầm, không đau, không sốt, không triệu chứng trong thời gian dài.

Khi phát hiện triệu chứng rõ rệt như vàng da, bụng to, mệt mỏi kéo dài, thì gan thường đã bị tổn thương nặng, khó phục hồi.

Nhiều bệnh gan hoàn toàn có thể kiểm soát, thậm chí chữa khỏi nếu phát hiện sớm như viêm gan C, gan nhiễm mỡ giai đoạn đầu.

Vậy bao nhiêu tuổi thì nên tầm soát gan?

– Từ 18 tuổi trở lên, bạn đã nên khám tổng quát mỗi năm một lần, bao gồm kiểm tra chức năng gan (xét nghiệm men gan) và tầm soát viêm gan B, C nếu chưa từng kiểm tra.

– Người có tiền sử gia đình mắc viêm gan B hoặc C nên chủ động tầm soát sớm, bởi nguy cơ lây truyền trong gia đình là rất cao.

– Phụ nữ mang thai cần xét nghiệm viêm gan B trong lần khám thai đầu tiên, để phòng tránh lây truyền cho con.

– Người thừa cân, béo phì, mắc tiểu đường hoặc rối loạn mỡ máu nên được tầm soát gan nhiễm mỡ không do rượu từ 25 tuổi trở đi.

– Người thường xuyên uống rượu bia, sử dụng thuốc kéo dài, hoặc có tiền sử truyền máu, xăm mình, quan hệ tình dục không an toàn nên xét nghiệm viêm gan sớm, không đợi đến tuổi trung niên.

Khám gan định kỳ gồm những gì?

– Xét nghiệm máu:

Men gan: ALT, AST

Bilirubin, GGT, Albumin

HBsAg, Anti-HBs, Anti-HCV

– Chẩn đoán hình ảnh:

Siêu âm gan: đánh giá gan nhiễm mỡ, khối u, xơ gan

Fibroscan (nếu nghi ngờ xơ gan, viêm gan mạn)

Chụp CT hoặc MRI (trong trường hợp cần xác định khối u gan)

– Khám lâm sàng và đánh giá yếu tố nguy cơ

Bao lâu nên khám lại?

– Người khỏe mạnh: 12 tháng/lần

– Người có nguy cơ cao hoặc đang điều trị bệnh gan: 3–6 tháng/lần theo chỉ định bác sĩ

– Người đã từng nhiễm HBV/HCV: theo dõi định kỳ suốt đời, dù đã ổn định

Khám gan định kỳ không chỉ dành cho người lớn tuổi hay người uống rượu, mà nên thực hiện ở mọi người trưởng thành – đặc biệt là những người có yếu tố nguy cơ. Phát hiện sớm là cơ hội duy nhất để bạn kiểm soát, điều trị và bảo vệ lá gan trước khi quá muộn.