HUYẾT ÁP CAO Ở NGƯỜI TRẺ – VÌ SAO NGÀY CÀNG PHỔ BIẾN?

Trước đây, huyết áp cao (tăng huyết áp) chủ yếu được xem là bệnh của người lớn tuổi. Tuy nhiên, hiện nay, số lượng người trẻ (dưới 40 tuổi) mắc bệnh cao huyết áp đang gia tăng đáng kể. Đây là vấn đề đáng báo động vì huyết áp cao ở độ tuổi trẻ có thể dẫn đến đột quỵ, suy tim, suy thận sớm hơn so với người lớn tuổi.

Vì sao huyết áp cao ngày càng phổ biến ở người trẻ?

1.1. Lối sống ít vận động, ngồi nhiều

Nhiều người trẻ hiện nay ngồi quá nhiều do công việc văn phòng, học tập, chơi game, lướt điện thoại mà ít vận động thể chất.

Lười vận động làm giảm độ đàn hồi của mạch máu, tăng nguy cơ béo phì, rối loạn chuyển hóa và cao huyết áp.

🔹 Giải pháp:

Đi bộ ít nhất 6.000 – 10.000 bước/ngày.

Tập thể dục ít nhất 150 phút/tuần với các môn như đi bộ, bơi lội, yoga, đạp xe.

Chế độ ăn nhiều muối, thực phẩm chế biến sẵn

Thức ăn nhanh, đồ chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn (mì ăn liền, xúc xích, đồ hộp) chứa lượng muối (natri) rất cao.

Ăn quá nhiều muối gây giữ nước, làm tăng áp lực lên thành động mạch, dẫn đến huyết áp cao.

🔹 Giải pháp:

Hạn chế muối, không tiêu thụ quá 5g/ngày (tương đương 1 thìa cà phê muối).

Ăn nhiều rau xanh, hoa quả, thực phẩm giàu kali như chuối, khoai lang, cam, bơ giúp cân bằng huyết áp.

Béo phì và thừa cân

Béo phì là nguyên nhân hàng đầu gây huyết áp cao ở người trẻ.

Khi cơ thể có quá nhiều mỡ nội tạng, tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đi khắp cơ thể, từ đó gây tăng huyết áp.

Người béo phì có nguy cơ mắc tăng huyết áp cao gấp 2-3 lần so với người có cân nặng bình thường.

🔹 Giải pháp:

Kiểm soát chỉ số BMI từ 18.5 – 24.9.

Thay đổi chế độ ăn lành mạnh, giảm đường, tinh bột tinh chế, dầu mỡ xấu.

Duy trì vận động thường xuyên để kiểm soát cân nặng.

Stress, căng thẳng kéo dài

Áp lực công việc, học tập, tài chính, xã hội có thể gây stress kéo dài, kích thích cơ thể tiết cortisol và adrenaline làm tăng nhịp tim và huyết áp.

Thiếu ngủ do căng thẳng cũng là một yếu tố làm tăng huyết áp.

🔹 Giải pháp:

Học cách quản lý căng thẳng qua thiền, yoga, tập thể dục, ngủ đủ giấc.

Tránh làm việc quá sức, cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi.

Sử dụng rượu bia, thuốc lá, caffeine quá mức

Rượu bia: Làm co mạch máu, tăng nguy cơ cao huyết áp.

Thuốc lá: Nicotine gây co thắt động mạch, làm huyết áp tăng đột ngột.

Caffeine: Lạm dụng cà phê, nước tăng lực có thể làm tăng huyết áp tạm thời.

🔹 Giải pháp:

Hạn chế rượu bia, không uống quá 1 ly/ngày đối với nữ, 2 ly/ngày đối với nam.

Không hút thuốc lá, tránh khói thuốc thụ động.

Giới hạn caffeine ở mức 1-2 tách cà phê/ngày.

Thiếu ngủ, rối loạn giấc ngủ

Ngủ ít hơn 6 tiếng/đêm làm tăng nguy cơ mắc huyết áp cao do cơ thể sản xuất nhiều hormone stress hơn.

Ngưng thở khi ngủ (OSA) cũng là nguyên nhân gây huyết áp cao ở người trẻ béo phì.

🔹 Giải pháp:

Ngủ đủ 7-9 tiếng/đêm.

Tạo thói quen ngủ đúng giờ, tránh thiết bị điện tử trước khi ngủ.

Huyết áp cao do bệnh lý nền (Tăng huyết áp thứ phát)

Một số người trẻ bị huyết áp cao do mắc các bệnh lý khác như:

Bệnh thận mãn tính: Ảnh hưởng đến khả năng lọc máu, giữ muối và làm tăng huyết áp.

Bệnh tuyến giáp (cường giáp, suy giáp): Gây rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp.

Hội chứng Cushing, u tủy thượng thận: Làm cơ thể sản xuất quá nhiều hormone gây tăng huyết áp.

🔹 Giải pháp:

Nếu có tiền sử gia đình mắc bệnh, nên đi khám để kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Điều trị các bệnh lý nền có thể giúp kiểm soát huyết áp tốt hơn.

Huyết áp cao ở người trẻ có nguy hiểm không?

CÓ! Huyết áp cao ở người trẻ nguy hiểm vì:

– Dễ bị chủ quan: Không có triệu chứng rõ ràng, nhiều người không biết mình bị huyết áp cao cho đến khi xảy ra biến chứng.

– Tổn thương mạch máu sớm: Dẫn đến xơ vữa động mạch, làm tăng nguy cơ đột quỵ và nhồi máu cơ tim.

– Tổn thương thận, mắt, não: Gây suy thận, xuất huyết võng mạc, sa sút trí tuệ.

– Cần điều trị suốt đời: Nếu không kiểm soát sớm, huyết áp cao có thể trở thành bệnh mãn tính.

Cách phòng ngừa huyết áp cao ở người trẻ

– Kiểm tra huyết áp định kỳ: Ít nhất 6 tháng/lần, ngay cả khi không có triệu chứng.

– Ăn uống lành mạnh: Hạn chế muối, đường, thực phẩm chế biến sẵn, ăn nhiều rau xanh, trái cây.

– Vận động thường xuyên: Đi bộ, tập thể dục ít nhất 150 phút/tuần.

– Kiểm soát cân nặng: Tránh béo phì, duy trì BMI hợp lý.

– Giảm căng thẳng: Ngủ đủ giấc, thiền, yoga, giữ tinh thần thoải mái.

– Tránh rượu bia, thuốc lá, caffeine quá mức.

– Nếu có yếu tố nguy cơ (gia đình, bệnh nền), nên kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Huyết áp cao không còn là bệnh của người già mà đang ngày càng phổ biến ở người trẻ do lối sống hiện đại. Nếu không kiểm soát sớm, bệnh có thể gây biến chứng nguy hiểm ở độ tuổi còn rất trẻ.