PHÒNG NGỪA VIÊM MÀNG NÃO DO PHẾ CẦU BẰNG CÁCH NÀO?

Phòng ngừa viêm màng não do phế cầu (Streptococcus pneumoniae) là rất quan trọng, vì bệnh có thể diễn tiến nhanh và để lại di chứng nặng nề, thậm chí tử vong. Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa hiệu quả:

Tiêm chủng chủ động – biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất

Vắc xin phế cầu liên hợp (PCV)

Loại vắc xin tái tổ hợp, kết hợp polysaccharide của phế cầu với protein mang (carrier protein) giúp tạo miễn dịch tế bào T phụ thuộc – tạo trí nhớ miễn dịch bền vững, kể cả ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi.

– Các loại phổ biến:

+ PCV10 (Synflorix): Ngừa 10 serotype chính gây bệnh.

+ PCV13 (Prevenar 13): Bổ sung thêm 3 serotype quan trọng khác, như 19A (liên quan đến kháng kháng sinh).

Vắc xin phế cầu polysaccharide (PPSV23)

– Phòng 23 serotype phế cầu, dành cho:

+ Người ≥ 65 tuổi

+ Người từ 2–64 tuổi có bệnh nền hoặc suy giảm miễn dịch

Tuy không tạo trí nhớ miễn dịch mạnh như PCV, nhưng rộng phổ hơn.

🔄 Lịch tiêm phối hợp:

– Với người chưa từng tiêm PCV hoặc PPSV: tiêm PCV trước, sau đó PPSV cách nhau ít nhất 8 tuần.

– Nếu đã tiêm PPSV trước, cần đợi ít nhất 1 năm trước khi tiêm PCV.

Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống

– Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, nhất là trước khi ăn và sau khi ho hoặc hắt hơi.

– Che miệng khi ho/hắt hơi bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay. Tránh tiếp xúc gần với người đang có dấu hiệu nhiễm trùng hô hấp.

Tăng cường sức đề kháng

– Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu.

– Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, bổ sung vitamin, đặc biệt là vitamin C, A và kẽm.

– Nghỉ ngơi hợp lý, tập thể dục phù hợp với lứa tuổi.

Điều trị và kiểm soát tốt các bệnh lý nền

Nếu mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường, hen, bệnh tim mạch, … cần kiểm soát tốt để giảm nguy cơ biến chứng nhiễm phế cầu.

Hạn chế sử dụng kháng sinh bừa bãi

Lạm dụng kháng sinh làm gia tăng tình trạng kháng thuốc, khiến điều trị viêm màng não do phế cầu trở nên khó khăn hơn.

Phòng ngừa viêm màng não do phế cầu không chỉ là việc tiêm vắc xin, mà cần chiến lược đa tầng:

Miễn dịch chủ động + Dự phòng cá thể + Kiểm soát cộng đồng + Giám sát dịch tễ

Việc phối hợp giữa người dân – cơ sở y tế – chính sách quốc gia là then chốt để bảo vệ não bộ, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người suy giảm miễn dịch.