ĐƯỜNG LÂY TRUYỀN CỦA BỆNH GAN DO VIRUS

Bệnh gan do virus, bao gồm viêm gan A, B, C, D, và E, là những bệnh lý nguy hiểm có khả năng lây lan qua nhiều con đường khác nhau. Mỗi loại virus có cơ chế lây truyền riêng, từ tiếp xúc với thực phẩm, nước uống nhiễm bẩn đến qua máu và dịch cơ thể. Việc hiểu rõ các con đường lây truyền này là bước đầu tiên để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình.

Các loại virus gây bệnh gan và đường lây truyền

Mỗi loại virus viêm gan có cách lây lan riêng, liên quan đến các hành vi và yếu tố môi trường khác nhau.

Viêm gan A (HAV)

– Đường lây truyền:

Qua đường tiêu hóa: Nhiễm virus do ăn thực phẩm hoặc uống nước nhiễm bẩn.

Lây từ người sang người qua tiếp xúc tay bẩn, đặc biệt ở các khu vực có vệ sinh kém.

– Đặc điểm:

Thường lây lan qua thức ăn đường phố không đảm bảo vệ sinh, hoặc nguồn nước ô nhiễm.

Nguy cơ cao trong các đợt bùng phát dịch tại các khu vực đông dân cư, nhà trẻ, hoặc trại tị nạn.

Viêm gan B (HBV)

– Đường lây truyền:

Qua máu:

Truyền máu không an toàn.

Sử dụng chung kim tiêm hoặc các dụng cụ y tế không được tiệt trùng đúng cách.

– Qua quan hệ tình dục không an toàn: Lây truyền qua dịch cơ thể như máu, tinh dịch hoặc dịch âm đạo.

– Từ mẹ sang con: Mẹ nhiễm viêm gan B có thể truyền virus sang con trong quá trình sinh nếu không được phòng ngừa đúng cách.

Đặc điểm:

Viêm gan B có khả năng lây truyền cao, gấp 100 lần so với HIV.

Viêm gan C (HCV)

– Đường lây truyền:

Qua máu:

Dùng chung kim tiêm, kim xăm, hoặc dụng cụ tiêm chích không an toàn.

Truyền máu không đảm bảo an toàn.

– Qua quan hệ tình dục:

Hiếm gặp hơn so với viêm gan B, nhưng vẫn có nguy cơ trong trường hợp quan hệ không an toàn với người nhiễm virus.

– Đặc điểm:

Viêm gan C lây chủ yếu qua máu và thường xuất hiện ở nhóm người sử dụng ma túy qua đường tiêm chích hoặc những người được truyền máu trước năm 1992 (trước khi sàng lọc virus HCV được áp dụng).

Viêm gan D (HDV)

– Đường lây truyền:

Qua máu: Tương tự như viêm gan B, thường xảy ra ở những người đã bị nhiễm viêm gan B.

Qua quan hệ tình dục hoặc dùng chung kim tiêm.

-nĐặc điểm:

Viêm gan D không thể tự lây nhiễm, mà chỉ xảy ra ở người đã nhiễm viêm gan B.

Viêm gan E (HEV)

– Đường lây truyền:

Qua đường tiêu hóa: Virus lây qua thực phẩm và nước uống nhiễm bẩn.

– Đặc điểm:

Thường gặp ở các khu vực có điều kiện vệ sinh kém.

Đặc biệt nguy hiểm cho phụ nữ mang thai ở ba tháng cuối thai kỳ.

Những tình huống dễ dẫn đến lây nhiễm bệnh gan do virus

– Dùng chung vật dụng cá nhân: Bàn chải đánh răng, dao cạo râu có thể chứa máu nhiễm virus.

– Tiếp xúc với máu hoặc dịch cơ thể: Nhân viên y tế, người làm việc trong môi trường dễ phơi nhiễm với máu có nguy cơ cao.

– Ăn uống không an toàn: Thức ăn đường phố, nước uống không đảm bảo vệ sinh là nguồn lây viêm gan A và E.

– Quan hệ tình dục không an toàn: Đặc biệt là với người có nguy cơ cao, như người nhiễm viêm gan B hoặc C.

Làm thế nào để phòng ngừa lây truyền bệnh gan do virus?

Tiêm vaccine phòng bệnh

Vaccine viêm gan B:

Tiêm đủ 3 liều giúp bảo vệ hiệu quả trước virus viêm gan B.

Vaccine viêm gan A:

Hiệu quả phòng ngừa lây nhiễm qua thực phẩm và nước uống nhiễm virus.

Thực hiện y tế an toàn

Sử dụng kim tiêm, dụng cụ y tế, hoặc kim xăm riêng và được tiệt trùng đúng cách.

Đảm bảo truyền máu an toàn tại các cơ sở y tế đạt chuẩn.

Quan hệ tình dục an toàn

Sử dụng bao cao su để giảm nguy cơ lây nhiễm qua dịch cơ thể.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ trước khi lập gia đình hoặc quan hệ lâu dài.

Duy trì vệ sinh cá nhân và thực phẩm

Rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

Đảm bảo ăn uống hợp vệ sinh, tránh thực phẩm sống hoặc không rõ nguồn gốc.

Hiểu rõ về các con đường lây truyền của bệnh gan do virus là bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình. Thực hiện tiêm vaccine, duy trì vệ sinh an toàn, và kiểm tra sức khỏe định kỳ là những biện pháp hiệu quả nhất để giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh. Hãy chủ động trong việc bảo vệ gan – cơ quan quan trọng giúp bạn duy trì sức khỏe và năng lượng sống mỗi ngày.