NHỮNG XÉT NGHIỆM CẦN LÀM KHI NGHI NGỜ SUY BUỒNG TRỨNG

Suy buồng trứng sớm (Premature Ovarian Insufficiency – POI) có thể âm thầm tiến triển và gây hậu quả nghiêm trọng đến khả năng sinh sản, nội tiết và sức khỏe toàn thân. Khi có dấu hiệu nghi ngờ như rối loạn kinh nguyệt, khó thụ thai, bốc hỏa, mất ngủ, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm chuyên biệt để đánh giá chức năng buồng trứng.

Xét nghiệm FSH (Follicle Stimulating Hormone – Hormone kích thích nang trứng)

– Mục đích: Đo nồng độ FSH để đánh giá hoạt động của buồng trứng.

– Chỉ số bất thường: FSH tăng cao > 40 IU/L ở phụ nữ dưới 40 tuổi là dấu hiệu cảnh báo POI.

– Thời điểm xét nghiệm: Thường làm vào ngày thứ 2–5 của chu kỳ kinh.

Xét nghiệm Estradiol (E2)

Estradiol là dạng estrogen chủ yếu do buồng trứng sản xuất.

Chỉ số thấp (< 30 pg/mL) đi kèm FSH cao thường gợi ý suy giảm hoạt động buồng trứng.

Xét nghiệm AMH (Anti-Müllerian Hormone – Hormone đánh giá dự trữ buồng trứng)

AMH phản ánh số lượng nang noãn còn lại trong buồng trứng.

Chỉ số AMH thấp (< 1.0 ng/mL) cảnh báo dự trữ buồng trứng suy giảm.

Ưu điểm: Có thể làm bất kỳ ngày nào trong chu kỳ kinh.

Xét nghiệm nhiễm sắc thể (Karyotype)

Mục đích: Tìm bất thường di truyền như hội chứng Turner, mất đoạn nhiễm sắc thể X.

Chỉ định trong các trường hợp POI ở tuổi rất trẻ, có tiền sử gia đình, hoặc dậy thì muộn.

Xét nghiệm kháng thể tự miễn (Autoantibodies)

Bao gồm: kháng thể kháng tuyến giáp (anti-TPO), kháng thể kháng buồng trứng…

Nhằm kiểm tra xem cơ thể có đang tấn công chính buồng trứng (POI do tự miễn) hay không.

Siêu âm buồng trứng (Qua ngả âm đạo hoặc bụng)

Đánh giá số lượng nang thứ cấp, kích thước buồng trứng.

Trong POI, buồng trứng có thể nhỏ, ít hoặc không còn nang noãn.

Kết hợp xét nghiệm để chẩn đoán chính xác

Không có một xét nghiệm đơn lẻ nào đủ để chẩn đoán POI. Việc đánh giá phải kết hợp nhiều yếu tố:

– FSH tăng cao + Estradiol giảm (lặp lại 2 lần cách nhau ≥ 4 tuần)

– AMH giảm

– Siêu âm nang noãn giảm rõ rệt

– Có/không có bất thường di truyền, miễn dịch

Khi nghi ngờ suy buồng trứng, càng kiểm tra sớm, cơ hội bảo tồn chức năng sinh sản càng cao. Những phụ nữ có nguy cơ cao (gia đình có người mắc POI, từng điều trị ung thư, rối loạn kinh) nên tầm soát định kỳ nội tiết để chủ động lên kế hoạch cuộc sống và sinh sản.