PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN CƯỜNG GIÁP

Cường giáp (hyperthyroidism) là tình trạng tuyến giáp hoạt động quá mức, sản xuất dư thừa hormone T3 và T4. Việc chẩn đoán chính xác cường giáp là bước quan trọng giúp lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp, đồng thời phát hiện nguyên nhân gốc rễ của bệnh. Dưới đây là các phương pháp chẩn đoán thường dùng:

Khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ tìm kiếm các triệu chứng điển hình và khám trực tiếp tuyến giáp. Một số dấu hiệu nghi ngờ cường giáp:

– Giảm cân nhanh, mệt mỏi, khó chịu

– Run tay, đổ mồ hôi nhiều, hồi hộp

– Nhịp tim nhanh (>100 lần/phút khi nghỉ ngơi)

– Mắt lồi, khô rát (gợi ý bệnh Basedow)

– Tuyến giáp to lan tỏa hoặc có nhân

Xét nghiệm máu định lượng hormone tuyến giáp

Đây là bước quan trọng nhất để chẩn đoán cường giáp.

– Các chỉ số cần xét nghiệm:

TSH (Thyroid-Stimulating Hormone):

→ Thường giảm thấp hoặc không đo được (< 0.1 mIU/L) trong cường giáp.

FT4 (Free T4) và FT3 (Free T3):

→ Tăng cao trong hầu hết các trường hợp cường giáp.

→ Có những trường hợp chỉ tăng FT3 (gọi là T3 toxicosis).

– Các xét nghiệm bổ sung:

TRAb hoặc TSI (kháng thể kích thích tuyến giáp):

→ Dùng để xác định bệnh Basedow (Graves) – nguyên nhân phổ biến nhất.

Anti-TPO, Anti-Tg:

→ Phát hiện bệnh lý tự miễn tuyến giáp.

Siêu âm tuyến giáp

– Đánh giá hình dạng, kích thước và cấu trúc tuyến giáp.

– Có thể phát hiện bướu giáp lan tỏa (gợi ý Basedow) hoặc nhân giáp (gợi ý bướu nhân độc).

– Siêu âm Doppler cho thấy tăng tưới máu mạnh, là dấu hiệu điển hình của bệnh Basedow.

Xạ hình tuyến giáp (Thyroid scintigraphy)

Sử dụng iod phóng xạ (I-123) hoặc technetium-99m để đánh giá chức năng tuyến giáp.

Phân biệt nguyên nhân gây cường giáp:

– Tăng hấp thu lan tỏa: → Basedow.

– Tăng hấp thu khu trú: → Nhân giáp độc.

– Giảm hấp thu: → Viêm tuyến giáp hoặc cường giáp do thuốc.

Sinh thiết tế bào bằng kim nhỏ (FNA) (chỉ định chọn lọc)

– Dùng trong trường hợp có nhân giáp nghi ngờ ác tính.

– Không phải là xét nghiệm bắt buộc cho tất cả bệnh nhân cường giáp.

Việc chẩn đoán cường giáp đòi hỏi kết hợp giữa lâm sàng và cận lâm sàng. Đặc biệt, các xét nghiệm hormone tuyến giáp đóng vai trò then chốt. Tùy vào nguyên nhân gây cường giáp mà bác sĩ sẽ chỉ định thêm các kỹ thuật khác như siêu âm, xạ hình hay xét nghiệm kháng thể tự miễn.