CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ BỆNH CƯỜNG GIÁP

Cường giáp (Hyperthyroidism) là tình trạng tuyến giáp hoạt động quá mức, sản xuất dư thừa hormone T3 và T4, khiến quá trình trao đổi chất trong cơ thể bị tăng tốc bất thường. Việc điều trị cường giáp nhằm mục tiêu đưa nồng độ hormone tuyến giáp trở về mức bình thường, kiểm soát triệu chứng và phòng ngừa biến chứng. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến hiện nay, được áp dụng tùy theo nguyên nhân, mức độ bệnh, tình trạng sức khỏe và độ tuổi của người bệnh.

Điều trị nội khoa bằng thuốc kháng giáp

– Mục tiêu: Ức chế quá trình tổng hợp hormone tuyến giáp, giúp kiểm soát các triệu chứng của cường giáp.

– Thuốc thường dùng:

+ Methimazole (tên biệt dược: Thyrozol, Tapazole): là lựa chọn ưu tiên trong hầu hết trường hợp.

+ Propylthiouracil (PTU): được chỉ định cho phụ nữ mang thai trong 3 tháng đầu hoặc khi không dung nạp methimazole.

– Ưu điểm:

– Không xâm lấn, dễ sử dụng.

– Phù hợp cho người mới mắc bệnh hoặc ở giai đoạn nhẹ.

⚠️ Lưu ý khi sử dụng:

– Tái khám định kỳ để kiểm tra công thức máu, chức năng gan và nồng độ hormone tuyến giáp.

– Cảnh giác với các tác dụng phụ hiếm gặp như: giảm bạch cầu hạt, viêm gan, nổi ban dị ứng.

Điều trị bằng iod phóng xạ (I-131)

– Nguyên lý:

Bệnh nhân uống một liều iod phóng xạ. Chất này được hấp thu chọn lọc vào tuyến giáp và phá hủy dần mô tuyến hoạt động quá mức.

– Đối tượng phù hợp:

Người không đáp ứng với thuốc kháng giáp.

Người lớn tuổi, có tái phát nhiều lần.

Bệnh nhân có chống chỉ định phẫu thuật.

– Ưu điểm:

Hiệu quả cao, đơn giản, chi phí thấp.

Chỉ cần điều trị một lần trong đa số trường hợp.

⚠️ Nhược điểm:

Có thể gây suy giáp vĩnh viễn, đòi hỏi bổ sung hormone suốt đời.

Chống chỉ định cho phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú.

Phẫu thuật tuyến giáp

– Hình thức: Cắt một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp, tùy vào mức độ bệnh và đặc điểm giải phẫu.

– Chỉ định trong các trường hợp:

+ Bướu giáp to gây chèn ép khí quản, thực quản.

+ Có nghi ngờ ung thư tuyến giáp.

+ Không đáp ứng với thuốc hoặc iod phóng xạ.

+ Mong muốn điều trị dứt điểm nhanh chóng.

– Ưu điểm:

Giúp loại bỏ mô tuyến giáp gây bệnh một cách nhanh chóng và triệt để.

⚠️ Lưu ý:

Nguy cơ biến chứng như: khàn tiếng, tổn thương tuyến cận giáp (gây hạ canxi máu).

Người bệnh thường cần dùng hormone giáp thay thế suốt đời sau mổ.

Điều trị triệu chứng

Song song với các phương pháp chính, người bệnh có thể được kê thêm:

Thuốc chẹn beta (như Propranolol, Atenolol) để:

– Làm giảm nhịp tim nhanh

– Giảm run tay, hồi hộp

– Cải thiện lo lắng và mất ngủ

Phương pháp này không điều trị nguyên nhân, chỉ giúp kiểm soát triệu chứng trong thời gian ngắn.

Điều trị cường giáp ở phụ nữ mang thai

– 3 tháng đầu thai kỳ: sử dụng Propylthiouracil (PTU) do ít qua nhau thai hơn.

– Từ tháng thứ 4 trở đi: có thể chuyển sang Methimazole.

– Việc điều trị phải theo dõi rất chặt chẽ để đảm bảo an toàn cho mẹ và thai nhi.

Cường giáp là bệnh có thể điều trị hiệu quả nếu được chẩn đoán sớm và tuân thủ hướng dẫn điều trị. Việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp cần dựa trên: nguyên nhân bệnh, mức độ cường giáp, độ tuổi, thể trạng, và kế hoạch sinh sản. Người bệnh cần được theo dõi lâu dài, tái khám định kỳ để điều chỉnh phác đồ và ngăn ngừa biến chứng.