RỐI LOẠN NỘI TIẾT TÁC ĐỘNG NHƯ THẾ NÀO ĐẾN SỨC KHỎE SINH SẢN NAM GIỚI?

Hệ nội tiết kiểm soát toàn bộ chức năng sinh sản nam giới

Ở nam giới, hệ nội tiết – đặc biệt là trục dưới đồi – tuyến yên – tinh hoàn – đóng vai trò quyết định trong việc:

– Sản xuất hormone testosterone

– Điều hòa quá trình sinh tinh

– Duy trì ham muốn tình dục, khả năng cương dương

– Bảo vệ chức năng tuyến tiền liệt

– Một rối loạn ở bất kỳ mắt xích nào của trục này đều có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Thiếu hụt testosterone – nguyên nhân chính gây suy giảm sinh sản

Testosterone là hormone sinh dục chính ở nam giới, được sản xuất tại tinh hoàn dưới sự điều khiển của hormone LH (từ tuyến yên). Khi testosterone giảm do rối loạn nội tiết:

– Số lượng và chất lượng tinh trùng giảm

– Giảm ham muốn, rối loạn cương dương

– Ảnh hưởng đến việc xuất tinh và thụ thai

– Có thể dẫn đến vô sinh do thiểu năng tinh trùng (oligospermia) hoặc không có tinh trùng (azoospermia)

Prolactin cao – thủ phạm “âm thầm” gây vô sinh

Tăng prolactin (hyperprolactinemia) do u tuyến yên hay rối loạn chức năng vùng dưới đồi có thể:

– Ức chế trục tuyến yên – tinh hoàn

– Gây giảm FSH, LH → giảm sản xuất testosterone

– Gây mất khả năng cương dương, xuất tinh chậm, tinh trùng yếu

– Là nguyên nhân tiềm ẩn gây vô sinh không rõ nguyên nhân

Rối loạn tuyến giáp ảnh hưởng trực tiếp đến tinh trùng

– Suy giáp (hypothyroidism): làm giảm chuyển hóa toàn thân, giảm testosterone, dẫn đến tinh trùng giảm số lượng, yếu và chậm di động.

– Cường giáp (hyperthyroidism): tăng chuyển hóa, gây rối loạn xuất tinh, giảm khả năng thụ tinh, giảm ham muốn.

Căng thẳng và tăng cortisol – làm rối loạn nội tiết sinh dục

Cortisol là hormone stress, khi tăng cao kéo dài sẽ:

– Ức chế sản xuất GnRH (hormone vùng dưới đồi)

– Làm giảm FSH và LH → giảm testosterone

– Tăng nguy cơ suy sinh dục thứ phát, ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng

Dấu hiệu sinh sản bất thường do rối loạn nội tiết

– Vô sinh dù vợ khỏe mạnh bình thường

– Giảm ham muốn, không đạt cực khoái

– Xuất tinh yếu, chậm, hoặc không xuất tinh

– Tinh dịch loãng, ít tinh trùng, tinh trùng dị dạng

– Teo tinh hoàn, ngực to, mất lông râu

Những biểu hiện này cần được làm xét nghiệm nội tiết sinh dục (Testosterone, LH, FSH, Prolactin, TSH…) và tinh dịch đồ.

Rối loạn nội tiết là nguyên nhân quan trọng nhưng dễ bị bỏ sót trong các trường hợp vô sinh nam. Việc chẩn đoán sớm và điều trị đúng có thể phục hồi khả năng sinh sản hoặc hỗ trợ thụ tinh hiệu quả. Mọi nam giới gặp vấn đề sinh sản cần được đánh giá nội tiết toàn diện, không chỉ tinh dịch đồ đơn thuần.