NGƯỜI CAO TUỔI VÀ CƯỜNG GIÁP: KHI TRIỆU CHỨNG DỄ BỊ BỎ SÓT

Cường giáp ở người già: Hiếm nhưng không thể chủ quan

Cường giáp thường gặp ở người trẻ tuổi, đặc biệt là phụ nữ. Tuy nhiên, người cao tuổi vẫn có nguy cơ mắc bệnh này, dù tần suất thấp hơn. Điều đáng lo ngại là biểu hiện của cường giáp ở người lớn tuổi thường không rầm rộ, đôi khi không điển hình như ở người trẻ, khiến bệnh dễ bị chẩn đoán nhầm hoặc bỏ sót.

Ở người già, tuyến giáp có thể vẫn sản xuất quá mức hormone T3, T4, nhưng cơ thể phản ứng yếu ớt hơn do chức năng các cơ quan suy giảm theo tuổi tác. Chính điều này khiến việc nhận biết và xử lý trở nên khó khăn hơn.

Vì sao triệu chứng cường giáp ở người già dễ bị nhầm lẫn?

Nhiều biểu hiện của cường giáp bị nhầm với dấu hiệu “già yếu”, “lão hóa bình thường” hoặc “có bệnh nền khác”, chẳng hạn:

– Mệt mỏi kéo dài, nhưng không sụt cân rõ rệt

– Rối loạn nhịp tim (thường là rung nhĩ), nhưng không kèm hồi hộp như ở người trẻ

– Chán ăn, yếu cơ, dễ nhầm với hội chứng suy mòn tuổi già

– Trầm cảm, lú lẫn nhẹ, hay quên, có thể bị đánh giá là sa sút trí tuệ

– Táo bón hoặc tiêu chảy, thay đổi thất thường, dễ quy cho vấn đề tiêu hóa thông thường

– Run tay, mất ngủ, nhưng ở mức nhẹ, đôi khi chỉ thấy rõ khi đã muộn

Đặc biệt, cường giáp ở người già có thể biểu hiện dưới dạng “cường giáp âm thầm” (apathetic hyperthyroidism), tức là thiếu hẳn các triệu chứng kích thích rõ rệt như ở người trẻ, mà chỉ thấy yếu sức, trầm cảm, hoặc rối loạn tâm thần nhẹ.

Cách phát hiện và xử lý

Do triệu chứng mờ nhạt, các bác sĩ thường chỉ nghi ngờ cường giáp ở người già khi phát hiện rung nhĩ không rõ nguyên nhân, sụt cân không giải thích được, hoặc thay đổi hành vi/tâm thần đột ngột.

– Xét nghiệm TSH và FT4 là công cụ quan trọng để xác định chẩn đoán. Nếu phát hiện cường giáp, việc điều trị cần cân nhắc kỹ vì người cao tuổi dễ bị tác dụng phụ của thuốc.

– Thuốc kháng giáp như Methimazole có thể dùng, nhưng phải theo dõi sát chức năng gan và bạch cầu.

– I-131 (iốt phóng xạ) là lựa chọn an toàn, đặc biệt với người lớn tuổi không có thai.

– Phẫu thuật ít được áp dụng, chỉ khi có bướu lớn gây chèn ép.

Điều quan trọng là điều trị cần chậm rãi, ổn định, tránh gây suy giáp đột ngột – tình trạng cũng nguy hiểm không kém ở người già.

Lời khuyên cho người chăm sóc và bản thân người cao tuổi

Không nên xem nhẹ các dấu hiệu như tim đập nhanh, mệt mỏi kéo dài, thay đổi tính cách ở người lớn tuổi.

– Nếu có tiền sử rung nhĩ, nên xét nghiệm tuyến giáp định kỳ, đặc biệt khi điều trị tim mạch không hiệu quả.

– Người chăm sóc cần theo dõi sự thay đổi tâm trạng, vận động, ăn uống của người già, vì đây có thể là manh mối đầu tiên để phát hiện cường giáp.

– Việc phối hợp giữa bác sĩ nội tiết, tim mạch và lão khoa sẽ giúp tối ưu hóa điều trị.

Cường giáp ở người cao tuổi là một “kẻ thầm lặng” nhưng có thể gây hậu quả nặng nề nếu không được nhận diện và điều trị đúng cách. Sự cảnh giác cao độ của cả nhân viên y tế và người thân trong gia đình chính là yếu tố quyết định giúp người lớn tuổi được chẩn đoán sớm và điều trị an toàn, hiệu quả.