CHẨN ĐOÁN VÀ PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ HEN SUYỄN

Mục tiêu điều trị là ngăn sự suy giảm chức năng hô hấp và các biến chứng có thể xảy ra, bao gồm ngăn ngừa các đợt cấp và giảm các triệu chứng mãn tính. Chẩn đoán bệnh hen suyễn trong đa số các trường hợp không quá khó khăn, tuy nhiên hen suyễn ở trẻ không dễ để được chẩn đoán vì chưa có các đồng thuận và thống nhất một định nghĩa phù hợp.

Chẩn đoán hen suyễn

– Xét nghiệm đo chức năng phổi (Spirometry): Đây là xét nghiệm phổ biến để đánh giá dung tích và chức năng phổi, đo lượng khí bệnh nhân có thể thở ra trong một giây (FEV1) và tổng dung tích khí thở ra (FVC). Nếu kết quả cho thấy sự giảm FEV1 và cải thiện khi dùng thuốc giãn phế quản, có thể xác định bệnh nhân mắc hen suyễn.

– Kiểm tra lưu lượng đỉnh (Peak Flow Test): Bệnh nhân được yêu cầu thở mạnh vào một dụng cụ đo lưu lượng khí (Peak Flow Meter) để đo lường mức độ tắc nghẽn của đường thở. Lưu lượng đỉnh thấp có thể là dấu hiệu của hen suyễn.

– Kiểm tra kích thích phế quản (Methacholine Challenge Test): Bệnh nhân hít methacholine, một chất gây co thắt phế quản. Nếu phế quản bị co thắt sau khi hít methacholine, điều này cho thấy bệnh nhân có nguy cơ bị hen suyễn.

– Xét nghiệm dị ứng: Các xét nghiệm da hoặc xét nghiệm máu để kiểm tra các dị nguyên (tác nhân gây dị ứng) có thể giúp xác định nguyên nhân kích hoạt hen suyễn, chẳng hạn như phấn hoa, bụi nhà, hoặc lông động vật.

– Xét nghiệm oxit nitric trong khí thở ra: Đo lượng oxit nitric (NO) trong hơi thở có thể giúp đánh giá tình trạng viêm nhiễm trong đường thở, hỗ trợ trong chẩn đoán hen suyễn.

Phương pháp điều trị hen suyễn

– Thuốc điều trị lâu dài: Được sử dụng hàng ngày để kiểm soát tình trạng viêm mãn tính trong đường thở, thuốc điều trị lâu dài bao gồm:

– Corticosteroid dạng hít: Đây là phương pháp hiệu quả nhất để giảm viêm phổi lâu dài. Các loại thuốc thường dùng bao gồm budesonide, fluticasone. Sử dụng đúng cách sẽ giúp kiểm soát hen suyễn mà không gây ra nhiều tác dụng phụ.

– Thuốc chủ vận beta-2 tác dụng dài (LABA): Dùng kết hợp với corticosteroid dạng hít để giúp giãn đường thở. Ví dụ, formoterol hoặc salmeterol.

– Thuốc kháng leukotriene: Giúp giảm triệu chứng hen suyễn do dị ứng, chẳng hạn như montelukast, zafirlukast.

– Thuốc sinh học: Omalizumab và các loại kháng thể đơn dòng khác dùng cho các bệnh nhân hen suyễn nặng không đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị truyền thống.

– Thuốc điều trị cơn hen cấp: Đây là các loại thuốc dùng khi có cơn hen để giúp giãn nhanh phế quản và giảm triệu chứng.

– Thuốc giãn phế quản tác dụng nhanh (SABA): Salbutamol (Ventolin) hoặc albuterol được sử dụng phổ biến để giãn phế quản tức thì khi có cơn hen. Đây là nhóm thuốc được sử dụng trong trường hợp khẩn cấp.

– Thuốc corticosteroid đường uống hoặc tiêm: Được dùng trong các đợt hen cấp nghiêm trọng để giảm viêm nhanh chóng.

Điều trị bổ trợ và chăm sóc tại nhà:

– Sử dụng máy phun khí dung (Nebulizer): Giúp phân tán thuốc dưới dạng hạt nhỏ để bệnh nhân dễ hít vào phổi. Thường được dùng cho trẻ em hoặc người lớn gặp khó khăn khi sử dụng bình xịt.

– Quản lý bệnh tại nhà: Theo dõi lưu lượng đỉnh và tuân thủ kế hoạch điều trị do bác sĩ đưa ra. Bệnh nhân nên tránh các tác nhân gây dị ứng và kích thích phế quản.