THỪA CÂN, BÉO PHÌ VÀ NGUY CƠ ĐỘT QUỴ: MỐI LIÊN HỆ KHÔNG THỂ XEM NHẸ

Thừa cân – béo phì không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn là “kẻ tiếp tay thầm lặng” cho nhiều bệnh lý nguy hiểm, trong đó có đột quỵ – một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế trên toàn thế giới. Vậy thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ đột quỵ như thế nào? Làm sao để phòng ngừa?

Thừa cân, béo phì là gì?

– Thừa cân: Khi chỉ số khối cơ thể (BMI) ≥ 23 (theo chuẩn WHO dành cho người châu Á).

– Béo phì: Khi BMI ≥ 25.

Ngoài ra, vòng eo ≥ 90 cm ở nam và ≥ 80 cm ở nữ cũng là dấu hiệu của béo bụng – dạng mỡ nội tạng nguy hiểm.

Mối liên hệ giữa béo phì và đột quỵ

Đột quỵ xảy ra khi dòng máu lên não bị gián đoạn, có thể do cục máu đông (nhồi máu não) hoặc vỡ mạch máu (xuất huyết não).

Người béo phì có nguy cơ cao bị đột quỵ vì:

Tăng huyết áp

Mỡ thừa làm tăng kháng lực thành mạch → dễ gây cao huyết áp – yếu tố nguy cơ số 1 của đột quỵ.

Tăng cholesterol và xơ vữa động mạch

Cholesterol xấu (LDL) cao ở người béo phì làm tích tụ mảng bám → thu hẹp lòng mạch → dễ hình thành cục máu đông.

Đái tháo đường type 2

Béo phì là nguyên nhân hàng đầu gây kháng insulin → dẫn đến tiểu đường → tổn thương vi mạch và tăng nguy cơ nhồi máu não.

Rối loạn đông máu

Người béo phì có tình trạng viêm mạn tính âm thầm và tăng đông, dễ hình thành cục máu đông trong lòng mạch.

Hội chứng chuyển hóa

Bao gồm: mỡ máu cao, đường huyết cao, huyết áp cao, béo bụng → nguy cơ đột quỵ tăng gấp nhiều lần.

Dấu hiệu cảnh báo sớm đột quỵ

Hãy nhớ nguyên tắc FAST:

– F (Face): Mặt méo một bên

– A (Arms): Tay chân yếu, không nâng lên được

– S (Speech): Nói ngọng, khó hiểu

– T (Time): Cần gọi cấp cứu ngay lập tức

– Đặc biệt ở người thừa cân, béo phì có kèm bệnh nền, đột quỵ có thể đến bất ngờ dù còn trẻ.

Làm sao để giảm nguy cơ đột quỵ do béo phì?

 Giảm cân an toàn, khoa học

– Mục tiêu giảm 5–10% cân nặng ban đầu đã giúp giảm đáng kể nguy cơ tim mạch và đột quỵ.

Duy trì chế độ ăn lành mạnh

– Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám

– Giảm mỡ động vật, thịt đỏ, đường và muối

– Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, chiên xào

Tăng cường vận động

– Ít nhất 150 phút/tuần với các bài tập tim mạch: đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe…

Kiểm soát các bệnh đi kèm

– Đo huyết áp, đường huyết và mỡ máu định kỳ

– Dùng thuốc theo đúng chỉ định bác sĩ nếu có bệnh nền

Không hút thuốc, hạn chế rượu bia

– Thuốc lá làm tăng gấp đôi nguy cơ đột quỵ

– Rượu bia làm tăng huyết áp và rối loạn lipid máu

Khi nào cần đi khám?

Bạn nên đi khám chuyên khoa tim mạch hoặc thần kinh nếu:

– Có chỉ số BMI > 23 và vòng eo lớn

– Thường xuyên mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt

– Có tiền sử gia đình bị đột quỵ, tăng huyết áp, tiểu đường

– Khám sớm giúp phát hiện các nguy cơ tiềm ẩn để can thiệp kịp thời trước khi biến chứng nặng xảy ra.

Thừa cân – béo phì không đơn thuần là vấn đề thẩm mỹ, mà là “ngòi nổ” cho đột quỵ và nhiều bệnh lý mạn tính nguy hiểm khác. Việc kiểm soát cân nặng là bước then chốt để bảo vệ não bộ và sức khỏe tim mạch của bạn.