TẦM SOÁT PHỔI ĐƯỢC THỰC HIỆN NHƯ THẾ NÀO?

Tầm soát phổi là quá trình sử dụng các công cụ y khoa để phát hiện các bệnh lý phổi (như ung thư phổi, COPD, viêm phổi, lao phổi…) ngay cả khi chưa có triệu chứng rõ rệt. Dưới đây là cách thực hiện tầm soát phổi:

Chẩn đoán hình ảnh

Chụp cắt lớp vi tính liều thấp (Low-Dose CT – LDCT)

– Cách thực hiện: Bệnh nhân nằm yên trên bàn máy CT. Máy sẽ quét qua ngực và tạo hình ảnh chi tiết của phổi với liều bức xạ thấp.

– Thời gian: Khoảng 5-10 phút.

– Mục đích:

+ Phát hiện khối u nhỏ, bất thường cấu trúc phổi.

+ Được khuyến nghị cho tầm soát ung thư phổi ở người nguy cơ cao.

Chụp X-quang ngực

– Cách thực hiện: Bệnh nhân đứng hoặc nằm, máy X-quang chụp lại hình ảnh tổng quát của phổi.

– Thời gian: 2-5 phút.

– Mục đích: Phát hiện các tổn thương lớn như khối u, viêm, hoặc xẹp phổi.

Siêu âm phổi (Ultrasound)

– Cách thực hiện: Đầu dò siêu âm được đặt trên vùng ngực để kiểm tra dịch trong màng phổi hoặc các bất thường khác.

– Thời gian: 15-20 phút.

– Mục đích: Đánh giá tràn dịch màng phổi, viêm phổi, hoặc các bất thường hạch.

Xét nghiệm

Xét nghiệm đờm (Sputum Cytology)

– Cách thực hiện: Bệnh nhân cung cấp mẫu đờm vào buổi sáng. Đờm được phân tích để tìm tế bào ung thư hoặc dấu hiệu viêm nhiễm.

– Thời gian: Kết quả có trong 1-3 ngày.

– Mục đích: Phát hiện ung thư phổi tế bào vảy và các nhiễm trùng đường hô hấp.

Xét nghiệm máu

– Cách thực hiện: Lấy mẫu máu để phân tích các dấu ấn sinh học liên quan đến ung thư phổi (như CEA, CYFRA 21-1).

– Thời gian: Kết quả sau 1-2 ngày.

– Mục đích: Phát hiện sớm các dấu hiệu ung thư phổi hoặc các bệnh lý viêm mạn tính.

Sinh thiết lỏng (Liquid Biopsy)

– Cách thực hiện: Mẫu máu được kiểm tra DNA khối u lưu hành (ctDNA).

– Thời gian: Kết quả sau 3-7 ngày.

– Mục đích: Phát hiện sớm ung thư phổi hoặc tái phát bệnh.

Đo chức năng phổi

Spirometry (Đo dung tích phổi)

– Cách thực hiện: Bệnh nhân thổi mạnh vào ống đo để kiểm tra dung tích và lưu lượng khí hô hấp.

– Thời gian: 10-15 phút.

– Mục đích: Đánh giá sức khỏe phổi, phát hiện bệnh như COPD, hen suyễn.

Khí máu động mạch (Arterial Blood Gas)

– Cách thực hiện: Lấy mẫu máu từ động mạch để đo mức oxy, CO2 và các khí khác.

– Thời gian: Kết quả có ngay trong 30 phút.

– Mục đích: Đánh giá khả năng trao đổi khí của phổi.

Nội soi và các phương pháp chuyên sâu

Nội soi phế quản (Bronchoscopy)

– Cách thực hiện: Đưa ống nội soi qua mũi hoặc miệng để kiểm tra bên trong đường dẫn khí.

– Thời gian: 30-60 phút.

– Mục đích: Quan sát trực tiếp khối u, viêm nhiễm, hoặc lấy mẫu sinh thiết.

Siêu âm nội soi phế quản (EBUS)

– Cách thực hiện: Sử dụng đầu dò siêu âm trong ống nội soi để quan sát hạch bạch huyết và khối u.

– Thời gian: 30-60 phút.

– Mục đích: Xác định bản chất của khối u hoặc di căn.

Quy trình chung khi thực hiện tầm soát phổi

– Khám lâm sàng: Đánh giá tiền sử bệnh, triệu chứng (ho, đau ngực, khó thở), và các yếu tố nguy cơ (hút thuốc, tiền sử gia đình).

– Chỉ định phương pháp phù hợp:

Với người có nguy cơ cao: LDCT hoặc xét nghiệm dấu ấn sinh học.

Với người có triệu chứng bất thường: Kết hợp X-quang, nội soi, và xét nghiệm đờm/máu.

– Theo dõi và đánh giá định kỳ:

Nếu kết quả ban đầu có bất thường, bác sĩ sẽ yêu cầu các xét nghiệm bổ sung hoặc sinh thiết.

Tầm soát phổi là một quy trình toàn diện, đòi hỏi phối hợp giữa các công cụ hiện đại và đội ngũ y tế chuyên nghiệp. Việc thực hiện đúng cách giúp phát hiện sớm và cải thiện cơ hội điều trị thành công. Nếu bạn cần thêm chi tiết hoặc hướng dẫn cụ thể, hãy cho tôi biết!