ĐIỀU TRỊ BỆNH ZONA THẦN KINH

Zona thần kinh (Herpes zoster) là một bệnh nhiễm virus do virus varicella-zoster gây ra – cùng loại với virus thủy đậu. Khi tái kích hoạt, virus này gây viêm các dây thần kinh, biểu hiện bằng các mảng da đỏ, đau rát và mụn nước dọc theo đường đi của dây thần kinh. Điều trị đúng cách giúp làm giảm triệu chứng, rút ngắn thời gian bệnh và phòng ngừa biến chứng.

Mục tiêu điều trị

– Làm giảm triệu chứng đau, rát, khó chịu

– Làm khô và lành tổn thương da nhanh chóng

– Ngăn ngừa biến chứng như: nhiễm trùng da, viêm giác mạc, đau thần kinh sau zona

Thuốc điều trị zona thần kinh

Thuốc kháng virus

Acyclovir, Valacyclovir, hoặc Famciclovir là các thuốc chính.

Tác dụng:

Ức chế sự phát triển của virus

Giảm mức độ nghiêm trọng và thời gian bệnh

Giảm nguy cơ đau thần kinh sau zona

Nên dùng trong 72 giờ đầu từ khi xuất hiện triệu chứng để đạt hiệu quả tốt nhất.

Thuốc giảm đau

Paracetamol hoặc ibuprofen được sử dụng cho cơn đau nhẹ đến vừa.

Nếu đau nặng, bác sĩ có thể kê:

Thuốc giảm đau thần kinh như gabapentin, pregabalin

Một số trường hợp dùng thuốc giảm đau gây nghiện (opioid), nhưng cần theo dõi chặt chẽ.

Thuốc bôi ngoài da

Dung dịch sát khuẩn nhẹ như milian hoặc eosin để tránh nhiễm trùng.

Kem lidocain có thể được dùng tại chỗ để giảm đau tạm thời.

Không tự ý bôi thuốc lá, dầu nóng, cao dán – có thể làm tình trạng nặng thêm.

Chăm sóc tại nhà

✅ Nên:

Nghỉ ngơi, giữ vùng da sạch sẽ và khô ráo

Mặc đồ rộng, thoáng mát để tránh cọ xát lên vùng tổn thương

Chườm lạnh giúp giảm đau và giảm viêm nhẹ

🚫 Không nên:

Gãi hoặc làm vỡ mụn nước

Đắp lá, xoa dầu, bôi nghệ hoặc các chất không rõ nguồn gốc

Dùng chung khăn tắm, quần áo với người khác (nhất là với người chưa từng bị thủy đậu)

Khi nào cần gặp bác sĩ ngay?

Zona xuất hiện ở mắt, tai, mặt – dễ gây biến chứng nguy hiểm

Đau nặng, mất ngủ, khó ăn

Bóng nước lan rộng, mưng mủ, sốt cao

Không cải thiện sau 3–5 ngày điều trị

Điều trị biến chứng đau dây thần kinh sau zona

Nếu cơn đau kéo dài sau khi tổn thương da lành, có thể là biến chứng đau dây thần kinh sau zona.

Điều trị thường bao gồm:

Thuốc chống co giật (gabapentin, pregabalin)

Thuốc chống trầm cảm 3 vòng (amitriptyline)

Dán lidocain hoặc capsaicin tại chỗ

Trường hợp nặng có thể cần khám tại chuyên khoa đau hoặc thần kinh.

Zona thần kinh có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm và xử lý đúng cách. Người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn bác sĩ, tránh tự ý dùng thuốc hoặc các biện pháp dân gian chưa được kiểm chứng. Việc tiêm vắc xin zona cũng là biện pháp quan trọng để phòng bệnh, nhất là ở người lớn tuổi.