CÁC BIỆN PHÁP ĐIỀU TRỊ TĂNG ÁP LỰC NỘI SỌ

Điều trị tăng áp lực nội sọ (ICP) nhằm mục đích giảm áp lực bên trong hộp sọ, ngăn ngừa tổn thương não, và duy trì lưu lượng máu và oxy cho não. Các biện pháp điều trị được chia thành hai nhóm chính: điều trị bảo tồn và điều trị phẫu thuật. Dưới đây là các biện pháp cụ thể:

Điều trị nội khoa

Thuốc giảm phù não

Mannitol: Đây là thuốc lợi tiểu thẩm thấu được sử dụng để giảm phù nề não. Mannitol làm tăng áp lực thẩm thấu trong máu, giúp dịch từ não chảy vào mạch máu, giảm áp lực nội sọ.

Hypertonic saline (dung dịch muối ưu trương): Tương tự như mannitol, dung dịch muối ưu trương cũng được sử dụng để giảm sưng não bằng cách kéo dịch từ mô não vào hệ tuần hoàn.

Thuốc chống viêm

Corticosteroids: Sử dụng để giảm phù nề do các khối u hoặc viêm não. Tuy nhiên, corticosteroids không có hiệu quả trong điều trị phù não do chấn thương sọ não hoặc xuất huyết não.

Thuốc an thần và giảm đau

Propofol, Midazolam: Các loại thuốc an thần giúp bệnh nhân thoải mái hơn và giảm các yếu tố gây tăng áp lực nội sọ như căng thẳng hoặc hoảng sợ.

Fentanyl hoặc Morphine: Thuốc giảm đau mạnh để giảm đau đầu dữ dội và căng thẳng.

Thuốc chống co giật

Phenytoin hoặc Levetiracetam: Được sử dụng để ngăn ngừa và điều trị các cơn co giật, một trong những biến chứng phổ biến của tăng ICP.

Kiểm soát tình trạng hô hấp

Trong các trường hợp bệnh nhân có nguy cơ suy hô hấp hoặc ngưng thở, thông khí cơ học giúp đảm bảo đủ lượng oxy cung cấp cho não, đồng thời điều chỉnh mức độ CO2 trong máu để kiểm soát áp lực nội sọ.

Giảm thân nhiệt

Liệu pháp hạ thân nhiệt: Hạ thân nhiệt có kiểm soát (mild hypothermia) được sử dụng để làm giảm chuyển hóa của não, giúp giảm sản sinh nhiệt và giảm phù nề. Điều này giúp giảm ICP một cách hiệu quả.

Kiểm soát dịch và điện giải

Hạn chế dịch: Bệnh nhân có thể cần được hạn chế lượng dịch để tránh tình trạng tăng phù nề não.

Điều chỉnh natri máu: Giữ mức natri trong máu ở mức an toàn, tránh hạ natri máu, điều này có thể làm tăng phù nề não.

Điều trị phẫu thuật

Dẫn lưu dịch não tủy

Ventriculostomy (mở não thất dẫn lưu): Đây là phương pháp phổ biến và hiệu quả để giảm áp lực nội sọ. Ống thông được đặt vào não thất, giúp dẫn lưu dịch não tủy dư thừa ra ngoài, làm giảm áp lực ngay lập tức.

Phẫu thuật giải áp

Craniotomy (mở sọ giải áp): Phẫu thuật mở một phần hộp sọ để giảm áp lực lên mô não. Sau khi não đã ổn định, phần xương sọ có thể được đặt lại.

Craniectomy: Đây là biện pháp mở một phần hộp sọ nhưng không đặt lại xương ngay, để não có không gian giãn nở trong những trường hợp phù não nghiêm trọng.

Loại bỏ nguyên nhân gây áp lực

Cắt bỏ khối u não: Nếu tăng ICP do khối u, phẫu thuật cắt bỏ khối u là biện pháp hiệu quả để loại bỏ nguồn gốc gây áp lực.

Loại bỏ tụ máu hoặc khối xuất huyết: Khi ICP tăng do xuất huyết não hoặc tụ máu, phẫu thuật có thể được thực hiện để loại bỏ tụ máu nhằm giải phóng áp lực.

Biện pháp hỗ trợ và theo dõi

Theo dõi áp lực nội sọ liên tục

Đo ICP liên tục: Đối với các trường hợp nghiêm trọng, theo dõi ICP liên tục bằng các thiết bị đặc biệt như catheter não thất giúp đánh giá hiệu quả của các biện pháp điều trị và điều chỉnh kịp thời.

Kiểm soát tư thế

Nâng cao đầu giường: Đặt bệnh nhân ở tư thế đầu cao 30-45 độ giúp giảm áp lực lên não bằng cách cải thiện tuần hoàn dịch não tủy và máu trở về tim.

Hỗ trợ dinh dưỡng

Nuôi dưỡng qua đường tĩnh mạch hoặc qua ống sonde: Cung cấp đủ dinh dưỡng để cơ thể duy trì các chức năng sống cơ bản trong khi điều trị.

Các biện pháp điều trị tăng áp lực nội sọ phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng và tình trạng tổng quát của bệnh nhân. Từ các biện pháp nội khoa như dùng thuốc, kiểm soát hô hấp đến các phương pháp phẫu thuật giải áp, mục tiêu chung là kiểm soát áp lực, bảo vệ não và ngăn ngừa tổn thương vĩnh viễn.