NGƯỜI MẮC BỆNH LÝ MẠN TÍNH (TIỂU ĐƯỜNG, BÉO PHÌ) CÓ DỄ BỊ GAN NHIỄM MỠ?

Câu trả lời là: Có. Và thậm chí rất phổ biến. Trong những năm gần đây, gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) đang gia tăng mạnh ở nhóm người mắc bệnh lý mạn tính như đái tháo đường type 2, béo phì, rối loạn chuyển hóa, khiến gan bị tổn thương âm thầm và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm.

Vì sao người tiểu đường và béo phì dễ bị gan nhiễm mỡ?

– Rối loạn chuyển hóa insulin

Ở người bị đái tháo đường type 2, cơ thể đề kháng với insulin – hormone giúp đưa glucose vào tế bào. Khi đó, gan buộc phải tăng tổng hợp mỡ để “xử lý” đường dư, dẫn đến tích tụ mỡ trong gan.

– Mỡ thừa “tấn công” gan

Béo phì, đặc biệt là béo bụng, làm tăng lượng acid béo tự do đổ về gan, khiến gan quá tải trong việc chuyển hóa, dẫn đến tích tụ mỡ nội tạng.

– Chuyển hóa bất thường kéo dài

Các bệnh lý mạn tính gây ra rối loạn mỡ máu, tăng triglyceride, giảm HDL – đều là yếu tố thúc đẩy hình thành gan nhiễm mỡ.

Gan nhiễm mỡ ở người bệnh mạn tính có nguy hiểm hơn không?

Có. Bởi vì:

– Người tiểu đường và béo phì khó kiểm soát mỡ gan chỉ bằng thay đổi lối sống.

– Bệnh có nguy cơ tiến triển thành viêm gan nhiễm mỡ (NASH) – có thể dẫn tới xơ gan hoặc ung thư gan.

– Khi mắc đồng thời tiểu đường + gan nhiễm mỡ, nguy cơ tử vong do bệnh gan và tim mạch tăng gấp nhiều lần so với người bình thường.

Làm sao để phát hiện?

Gan nhiễm mỡ không gây triệu chứng rõ rệt ở giai đoạn đầu. Người bệnh nên được:

– Siêu âm gan định kỳ (ít nhất 6–12 tháng/lần)

– Xét nghiệm men gan (ALT, AST)

– Đánh giá chuyên sâu hơn nếu có viêm gan, gan to, rối loạn chức năng gan

Làm gì để kiểm soát?

– Giảm cân hợp lý (tối ưu giảm 5–10% cân nặng)

– Kiểm soát đường huyết và mỡ máu

– Ăn uống lành mạnh: ít đường, ít chất béo bão hòa, giàu rau xanh – hạn chế thức ăn nhanh

– Tập thể dục thường xuyên: ít nhất 150 phút/tuần

– Tuân thủ thuốc điều trị tiểu đường và lipid máu theo chỉ định

Người mắc bệnh mạn tính như tiểu đường, béo phì có nguy cơ rất cao bị gan nhiễm mỡ, và nguy cơ biến chứng cũng nghiêm trọng hơn. Chủ động kiểm soát cân nặng, đường huyết và tầm soát gan định kỳ là cách tốt nhất để bảo vệ “nhà máy sinh học” của cơ thể – lá gan.